ΝΑΝΑΣΗΣ ΚΙΜΩΝ_ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ (28.02.2009)_ΜΕΡΟΣ IV

Β. ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ ΣΕ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΠΕΡΙΟΔΙΚΑ

Β1. Άρθρα ανασκοπήσεις-μονογραφίες (Ζ)

Ζ1. ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

’’Τράπεζες Κρυοσυντήρησης Ομφαλοπλακουντιακού  Αίματος-Οι Διεθνείς εξελίξεις και η ελληνική πραγματικότητα’’

Κίμων Νανάσης

Διετές Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Ειδίκευσης στη Διοίκηση Υπηρεσιών Υγείας 2005-2007,

Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Ιανουάριος, 2008, Σελίδες 91

Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι η μελέτη της  χρησιμότητας του ομφαλοπλακουντιακού αίματος (ΟΠ.Α)  και της ανάγκης που προέκυψε για τη φύλαξή, του οδηγώντας στη δημιουργία τραπεζών ΟΠΑ διεθνώς, με σκοπό την παροχή μοσχευμάτων ΟΠ.Α στα μεταμοσχευτικά κέντρα. Η εξέλιξη αυτή είναι το αποτέλεσμα των συνεχιζόμενων ερευνητικών ανακαλύψεων που έχουν ως επακόλουθο τις συνεχώς αυξανόμενες κλινικές εφαρμογές που σχετίζονται με τα βλαστικά κύτταρα. Επιχειρείται μια προσέγγιση των ιατρικών, κοινωνικών, ηθικών, οικονομικών και νομικών διαστάσεων του επίκαιρου και ραγδαία εξελισσόμενου αυτού τομέα. Γίνεται εκτενής αναφορά στους όρους και τις προϋποθέσεις λειτουργίας των τραπεζών κρυοσυντήρησης βλαστικών κυττάρων ΟΠ.Α, καθώς και στα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα των διαφόρων τύπων τραπεζών. Εντοπίζονται τα κενά του θεσμικού πλαισίου της χώρας μας και διαπιστώνεται η επείγουσα ανάγκη εναρμόνισης του εθνικού μας δικαίου με το αντίστοιχο ευρωπαϊκό. Αναλύονται οι αντιπαραθέσεις και οι προβληματισμοί σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, σχετικά με τη αποθήκευση και την χρήση των βλαστοκυττάρων στην έρευνα και την ιατρική πράξη. Διαπιστώνεται, με βάση τα σημερινά επιστημονικά δεδομένα, η συνεχώς αυξανόμενη σημασία των βλαστικών κυττάρων, σημαντική πηγή των οποίων είναι το ΟΠΑ, στην έρευνα και την θεραπεία ανίατων ή δυσεπίλυτων ασθενειών. Από την αξιολόγηση των στοιχείων της εργασίας εδραιώνεται  η πεποίθηση, ότι ο προσεκτικός χειρισμός του επιστημονικού επιτεύγματος των βλαστικών κυττάρων, από ιατρικής, νομικής, πολιτικής, κοινωνικής, οικονομικής και κυρίως βιοηθικής σκοπιάς, είναι θεμελιώδους σημασίας, ώστε να μην ακυρωθεί η αξία του στην πράξη από άστοχες επιλογές. Κάτι τέτοιο θα στερούσε την επιστημονική κοινότητα από σημαντικά θεραπευτικά και ερευνητικά μέσα. Η δημόσια τράπεζα ΟΠ.Α στην Αθήνα, όπως και η νεοϊδρυθείσα στη Θεσσαλονίκη, αναμένεται να συμβάλουν σημαντικά στην αντιμετώπιση ασθενών που χρήζουν μεταμόσχευσης μυελού των οστών, καθώς και ατόμων που πάσχουν από κακοήθεις νόσους, όπως λευχαιμία, όγκους του εγκεφάλου, των νεφρών, του πνεύμονα, αλλά και των ατόμων που πάσχουν από σοβαρά αιματολογικά νοσήματα. Mακροπρόθεσμα αναμένεται να συμβάλουν επίσης στην έρευνα και την αντιμετώπιση μιας σειράς νοσημάτων, με ιδιαίτερα ιατρικά, κοινωνικά και οικονομικά χαρακτηριστικά, όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, η νόσος του Alzheimer, η νόσος του Parkinson, οι καρδιακές και ηπατικές νόσοι, η μυϊκή δυστροφία, οι τραυματισμοί της σπονδυλικής στήλης και του νωτιαίου μυελού. Βλαστικά κύτταρα από ομφάλιους λώρους έχουν χρησιμοποιηθεί ήδη πειραματικά ως εναλλακτική λύση στα κύτταρα που λαμβάνονται από ανθρώπινα έμβρυα.

Ζ2. Νευροχειρουργική της 3ης ηλικίας

Κίμων Νανάσης

Ιατρικά Θέματα, τεύχος 49, σελ. 34-39, 2008

Ενώ το 2000 το ποσοστό συμμετοχής των ατόμων 3ης ηλικίας στον πληθυσμό των ανεπτυγμένων χωρών ήταν με μικρές διακυμάνσεις γύρω στο 15-16%, οι προβλέψεις  των στατιστικών υπηρεσιών υπολογίζουν ότι μέχρι το 2010 το ποσοστό αυτό θα αυξηθεί κατά 15% και μέχρι το 2020 κατά 50%. Ο αριθμός των  νευροχειρουργικών επεμβάσεων σε ασθενείς 3ης ηλικίας σε σχέση με το  2001 υπολογίζεται ότι θα αυξηθεί κατά 17% μέχρι το 2010 και κατά 28% μέχρι το 2020 στις ανεπτυγμένες χώρες. Οι εξελίξεις στην ιατρική επιστήμη, η αύξηση του προσδόκιμου χρόνου επιβίωσης, η ραγδαία αύξηση του ποσοστού των ατόμων 3ης ηλικίας στον γενικό πληθυσμό και η καλύτερη γενική κατάσταση της υγείας αυτών οδήγησαν σε επανεξέταση και ανατροπή του αυθαίρετου ηλικιακού ορίου των 65 ετών, που αποτελούσε επί μακρόν αντένδειξη νευροχειρουργικής επέμβασης. Η μεγάλη ηλικία από μόνη της δεν αποτελεί πλέον αντένδειξη νευροχειρουργικής επέμβασης, εφόσον διερευνηθούν άλλοι παράγοντες κινδύνου από τυχόν συμπαρομαρτούντα  χρόνια νοσήματα και αντιμετωπιστούν επαρκώς με συντονισμένη συνεργασία των εμπλεκομένων ιατρικών ειδικοτήτων, η οποία όμως πρέπει να συνεχίζεται και μετεγχειρητικά. Στο σημείο όμως αυτό πρέπει να τονιστεί ότι παρά τις αναφερθείσες θετικές εξελίξεις στην νευροχειρουργική αντιμετώπιση των ασθενών 3ης ηλικίας, μία μη ενδεικνυόμενη μεγάλη νευροχειρουργική επέμβαση τόσο από πλευράς σκοπιμότητας, όσο και από πλευράς επιδιωκόμενου αποτελέσματος, δεν είναι μόνο μια απερίσκεπτη σπατάλη των συνήθως οριακά διαθέσιμων πόρων, αλλά κυρίως προκαλεί την άσκοπη και επικίνδυνη δοκιμασία του ασθενούς καθώς και την αγωνία και την αναστάτωση στο οικογενειακό του περιβάλλον. Η αναφερθείσα ραγδαία αύξηση του ποσοστού των ατόμων 3ης ηλικίας στον πληθυσμό των αναπτυγμένων χωρών έχει ως συνέπεια την σημαντική αύξηση των διενεργούμενων νευροχειρουργικών πράξεων σε ασθενείς αυτής της ηλικίας. Το φαινόμενο αυτό είναι  ακόμα πιο έντονο μετά το 75ο  έτος της ζωής. Η τάση αυτή προβλέπεται να συνεχιστεί με αυξανόμενους ρυθμούς και στον 21ο αιώνα. Το γεγονός αυτό θα έχει σημαντικές ιατρικές και κοινωνικοοικονομικές  αλληλεξαρτήσεις και επιπτώσεις.

Είναι σημαντικό για τους νευροχειρουργούς να γνωρίζουν το ποσοστό της δραστηριότητάς τους που απευθύνεται σε ασθενείς της 3ης ηλικίας, ποιες παθήσεις καλούνται συχνότερα να αντιμετωπίσουν καθώς και ποιές επεμβάσεις έχουν αδιαμφισβήτητη χρησιμότητα για τους ασθενείς αυτούς. Είναι βέβαιο ότι η ενασχόληση της νευροχειρουργικής ειδικότητας με ασθενείς 3ης ηλικίας θα συνεχίσει να αυξάνεται σταδιακά και με σημαντικούς ρυθμούς στο μέλλον. Ίσως το γεγονός αυτό οδηγήσει στην ανάγκη ανάπτυξης ως υποειδικότητας της Γηριατρικής Νευροχειρουργικής. Ήδη στην Ιαπωνία υφίσταται η επιστημονική εταιρεία «Japan Geriatric Neurosurgery Society», που εκδίδει το περιοδικό «Geriatric Neurosurgery» από το 1988. Βάσει των δημογραφικών εξελίξεων η ειδικότητα της Γηριατρικής & Γεροντολογίας θα αποκτήσει κατά πάσα πιθανότητα μείζονα επιστημονική, κοινωνική και οικονομική επιρροή στα συστήματα υγείας των αναπτυγμένων χωρών, γεγονός που άρχισαν να συνειδητοποιούν με αυξανόμενη ένταση οι επαγγελματίες υγείας καθώς και οι ιθύνοντες για τον σχεδιασμό της υγειονομικής περίθαλψης τεχνοκράτες και πολιτικοί. Η εξέλιξη αυτή θα επηρεάσει αναμφίβολα και τον τρόπο άσκησης της Νευροχειρουργικής στους ασθενείς της λεγόμενης 3ης ηλικίας, όρος που μελλοντικά θα επαναπροσδιοριστεί ως προς το περιεχόμενό του και την σχέση του με την άσκηση της Ιατρικής γενικότερα και της Νευροχειρουργικής ειδικότερα.

Ζ3. Η διαχρονική συμμετοχή της Νευροχειρουργικής και οι μελλοντικές προοπτικές στην αντιμετώπιση των νευροεκφυλιστικών νοσημάτων και των χρονίων μη αναστρεψίμων βλαβών του εγκεφάλου

Κίμων Νανάσης

Ιατρικά Θέματα, Τεύχος 51, 35-41, 2008

Γίνεται αναφορά στα μέχρι τώρα διεθνή δεδομένα, αλλά και στην  έντονη κινητικότητα που παρατηρείται στην βασική και εφαρμοσμένη έρευνα των νευροεπιστημών, της γενετικής και της μοριακής βιολογίας καθώς και στην αλματώδη βιοτεχνολογική πρόοδο. Εξάγεται το συμπέρασμα ότι όλα αυτά προοιωνίζουν σημαντικές εξελίξεις στις ήδη γνωστές μεθόδους, καθώς και την εμφάνιση νέων δυνατοτήτων και στην νευροχειρουργική αντιμετώπιση των νευροεκφυλιστικών νόσων και των χρονίων μη αναστρεψίμων βλαβών του εγκεφάλου.

Ζ4. Αυτόματη ενδοεγκεφαλική αιμαρραγία (ΑΕΑ): Μια ανασκόπηση.

    Ζευγαρίδης Δ, Τσονίδης Χ, Νανάσης Κ, Αναγνωστόπουλος Ι, Τσιτσόπουλος Π,            

    Τσιτσόπουλος Φ.

        Εγκέφαλος 44 (3), 162-170, 2007

Η αυτόματη ενδοεγκεφαλική αιμορραγία αποτελεί 10-15% όλων των αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων. Παρουσιάζει μεγαλύτερη θνησιμότητα σε σύγκριση με τα ισχαιμικά επεισόδια ή την υπαραχνοειδή αιμορραγία. Συχνότερη αιτία είναι η αρτηριακή υπέρταση. Άλλες αιτίες είναι η αγγειοπάθεια από αμυλοειδές, αγγειακές ανωμαλίες, διαταραχές πήξης, όγκοι και διάφορα φάρμακα. Η αξονική τομογραφία αποτελεί την αρχική διαγνωστική μέθοδο εκλογής. Αγγειογραφία χρειάζεται σε πολλές περιπτώσεις. Η συντηρητική αγωγή περιλαμβάνει πρόληψη θρόμβωσης, γαστροπροστασία, αντιεπιληπτική αγωγή, κατάλληλη αντιμετώπιση της αρτηριακής και ενδοκράνιας υπέρτασης και εντατική αποκατάσταση. Η χειρουργική θεραπεία μπορεί να βοηθήσει σε ασθενείς με μεσαίου και μεγάλου μεγέθους αιμορραγίες των λοβών και των βασικών γαγγλίων και σε ασθενείς με προοδευτική νευρολογική επιδείνωση. Ηλικιωμένοι ασθενείς σε κώμα (GCS <5), ασθενείς με αιμορραγία εγκεφαλικού στελέχους ή με μικρές αιμορραγίες δεν ωφελούνται συνήθως από την επέμβαση. Ασθενείς με παρεγκεφαλιδικές αιμορραγίες άνω των 3 εκ., με πίεση του εγκεφαλικού στελέχους ή υδροκέφαλο είναι κατάλληλοι για χειρουργική θεραπεία.

Β2. Πλήρεις δημοσιεύσεις σε ελληνικά επιστημονικά περιοδικά (Η)

        Η1. ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ ΜΕΤΑ ΑΠΌ ΠΡΟΣΘΙΑ ΠΡΟΣΠΕΛΑΣΗ   ΤΗΣ ΑΥΧΕΝΙΚΗΣ ΜΟΙΡΑΣ ΤΗΣ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ ΕΠΙ ΔΙΣΚΟΚΗΛΗΣ ΚΑΙ ΑΥΧΕ­ΝΙΚΗΣ ΣΠΟΝΔΥΛΩΣΗΣ

          K. Nanassis, P. Sanker, R.A. Frowein, Ph. Tsitsopoulos

 Ιατρική, 1995, 68, 3:280-283.

Αναλύονται οι μετεγχειρητικές επιπλοκές επί 301 επεμβάσεων με πρόσθια προσπέλαση της ΑΜΣΣ, για δισκεκτομή και οστεοφυτεκτομή. Σε 14 περιπτώσεις (4,6%) παρατηρήθηκαν επιπλοκές, που αντιμετωπί­σθηκαν στις περιπτώσεις μετατόπισης του υλικού της σπονδυλοδεσίας (9 ασθενείς) χειρουργικά, στις 2 περιπτώσεις σπονδυλίτιδος συντηρη­τικά, ενώ σε 1 ασθενή με πάρεση του παλινδρόμου νεύρου ακολού­θησε σταδιακά πλήρης αποκατάσταση. Η θνητότητα της επέμβασης ήταν χαμηλή (0,6%) και ανάγεται σε προϋπάρχοντα αίτια (1 περίπτωση αναπνευστικής ανεπάρκειας και 1 περίπτωση οξέος εμφράγματος του μυοκαρδίου). Γίνεται σύγκριση των επιπλοκών με βιβλιογραφικές ανα­φορές.

        Η2. Η ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥ ΠΟΝΟΥ ΜΕ ΤΗ ΜΕΘΟΔΟ ΤΗΣ ΕΠΙΣΚΛΗ­ΡΙΔΙΟΥ, ΕΝΔΟΡΑΧΙΑΙΑΣ ΚΑΙ ΕΝΔΟΚΟΙΛΙΑΚΗΣ ΕΓΧΥΣΗΣ ΟΠΙΟΙΕΙ­ΔΩΝ ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ ΜΕ ΤΗ ΜΕΘΟΔΟ ΤΟΥ ΔΙΑΔΕΡΜΙΚΟΥ, ΕΠΙΣΚΛΗ­ΡΙΔΙΟΥ ΚΑΙ ΕΝΔΟΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟΥ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟΥ ΕΡΕΘΙΣΜΟΥ

          Κ. Νανάσης

Ιατρικό Βήμα Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου 1995, σελ. 30-34.

Γίνεται λεπτομερής αναφορά στις σύγχρονες ήπιες μεθόδους αντι­μετώ­πισης του χρόνιου ανθεκτικού πόνου. Η χρήση των μεθόδων αυτών (επισκληρίδιος, ενδοραχιαία και ενδοκοιλιακή έγχυση οπιοειδών καθώς και ο διαδερμικός, επισκληρίδιος και ενδοεγκεφαλικός ηλεκτρι­κός ερεθισμός) αποτελεί χρήσιμη και αποτελεσματική εναλλακτική λύση στην αντιμετώπιση του πόνου και έτσι περιορίστηκε η χρήση των νευροχειρουργικών επεμβάσεων (χορδοτομή, μυελοτομή) που επί δεκαετίες ήταν η μόνη λύση στο πρόβλημα αυτό. Γίνεται αναλυτική παρου­σίαση και αξιολόγηση των ενδείξεων χρήσης της μιας ή της άλλης μεθόδου αναλόγως της αποτελεσματικότητός της στην αντιμε­τώ­πιση ποικίλων καταστάσεων που προκαλούν χρόνιο ανθεκτικό πόνο.

       Η3.  Η ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΩΝ ΤΟΥ ΑΥΤΟΝΟΜΟΥ ΝΕΥΡΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΠΟΡΕΙΑ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟΥ ΘΑΝΑ­ΤΟΥ ΣΕ 102 ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΝΕΥΡΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΠΑΘΗΣΗ

Νανάσης Κ., R. A. Frowein

Ελληνική Ιατρική 1995, 61, 3: 238-240.

Αναλύονται οι περιπτώσεις 102 ασθενών με σοβαρότατη βλάβη του εγκεφάλου που προκάλεσε τελικώς εγκεφαλικό θάνατο. Σε σχέση με την ηλικία, την διάγνωση και την εντόπιση της βλάβης μελετήθηκε η συχνότητα και η ποιότητα των διαταραχών του αυτονόμου νευρικού συστήματος, που παρατηρείται στην χρονική φάση από την εγκατάσταση του κώματος μέχρι την εγκατάσταση του εγκεφαλικού θανάτου και σε ποσοστό 86%. Διαπιστώθηκαν σημαντικές διαφορές ως προς την ποιότητα και τον χρόνο εμφάνισης των ως άνω διαταραχών σε σχέση τον παθογόνο παράγοντα και την ηλικία των ασθενών.

        Η4. OΓΚΟΙ ΤΗΣ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ ΥΠΟΔΥΟΜΕΝΟΙ ΜΗΝΙΓΓΙΤΙΔΑ ΜΕ ΕΠΙ­ΠΤΩΣΗ ΣΤΗΝ ΕΓΚΑΙΡΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΝΕΥΡΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ

Κ. Νανάσης, P. Sanker

Ανακοινώθηκε στο 6^ο Πανελλήνιο συνέδριο Νευροχειρουργικής, 27-28.11.1992,  Θεσσαλονίκη.

Ελληνική Νευροχειρουργική 1: 45-47, 1993.

Από 514 παιδιά με υπερ- και υποσκηνιδίους όγκους τα 136 (26%) παρουσίασαν κατά την πορεία της νόσου, προ της τελικής διάγνωσης, μηνιγγιτιδική συνδρομή. Τα 32 από αυτά 32/136, (23,5%), αντιμετώπι-στηκαν αρχικώς με την διάγνωση της μηνιγγίτιδος. Κυρίως παιδιά μέχρι 3,5 ετών παρουσίαζαν εμέτους, κεφαλαλγίες και αυχενική δυσκαμψία συχνά σε συνδυασμό με αύξηση των κυττάρων και της πρωτεϊνης στο ΕΝΥ, από οσφυονωτιαία παρακέντηση. Κυρίως επί απουσίας γενικών σημείων λοιμώξεως όπως πυρετός, λευκοκυττάρωση και αύξηση της Τ.Κ.Ε., πρέπει πρώιμα συμπτώματα ενδοκρανίου υπερτάσεως να απο­τε­λούν αφορμή έγκαιρης μη επιθετικής νευροχειρουργικής διαγνω­στικής προσπέλασης, η οποία επιβάλλεται να προηγείται των οσφυο­νωτιαίων παρακεντήσεων προς εξέταση του ΕΝΥ, που μπορούν να γίνουν αφού πρώτα αποκλειστεί ενδοκράνιος όγκος. Ετσι εκτός της έγκαιρης διάγνωσης αποφεύγεται ο κίνδυνος εγκολεασμού του εγκεφα­λικού στελέχους.

        Η5. ΑΠΝΟΙΑ ΚΑΙ ΗΛΕΚΤΡΟΕΓΚΕΦΑΛΟΓΡΑΦΙΚΗ ΣΙΓΗ ΣΤΟΝ ΕΓΚΕΦΑ­ΛΙΚΟ ΘΑΝΑΤΟ ΑΠΟ ΥΠΕΡΣΚΗΝΙΔΙΕΣ ΕΞΕΡΓΑΣΙΕΣ

 Κ. Νανάσης, R.A. Frowein

Ανακοινώθηκε στο 6^ο Πανελλήνιο συνέδριο Νευροχειρουργικής, 27-28.11.1992,  Θεσσαλονίκη.

Ελληνική Νευροχειρουργική 1: 111-114, Ιαν. 1994.

Μελετήθηκε η εξέλιξη του εγκεφαλικού θανάτου σε 92 ασθενείς με υπερσκηνίδιες βλάβες. Στους 67 από αυτούς χρησιμοποιήθηκε για την διάγνωση του εγκεφαλικού θανάτου το ΗΕΓ ενώ σε 4 η καρωτιδική αγγειογραφία. Διαπιστώθηκε ότι σε 7 περιπτώσεις 7/67 (10,4%), ενώ υπήρ­χε ηλεκτροεγκεφαλογραφική σιγή δεν συνυπήρχε άπνοια. Το φαινόμενο αυτό εξηγείται από υφιστάμενη υπολειμματική αιματική ροή στο σπονδυλοβασικό σύστημα. Αναλύονται και οι 7 περιπτώσεις με ηλε­κτρο­­­εγκεφαλογραφική σιγή αλλά χωρίς άπνοια. Στις περιπτώσεις αυτές υπερσκηνιδίων εξεργασιών είναι απαραίτητη η επανάληψη των δοκιμασιών της άπνοιας μέχρι να διαπιστωθεί η επέλευσή της. Τότε μόνον είναι ασφαλής η διάγνωση του εγκεφαλικού θανάτου.

       Η 6. ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΗ ΣΤΗΝ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΤΩΝ ΥΠΕΡΣΚΗΝΙΔΙΩΝ ΟΓΚΩΝ ΤΗΣ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ

Κ. Νανάσης, P. Sanker

Ανακοινώθηκε στο 6^ο Πανελλήνιο συνέδριο Νευροχειρουργικής, 27-28.11.1992,  Θεσσαλονίκη.

Ελληνική Νευροχειρουργική 2: 30-33, 1995.

Από την αναδρομική μελέτη 169 υπερσκηνιδίων όγκων σε παιδιά, προέκυψε, ότι προ της τελικής τους διάγνωσης η εσφαλμένη αρχική διάγνωση, λόγω κακής εκτίμησης της αρχικής συμπτωματολογίας, ήταν εξαιρετικά υψηλή 67/169 (39,6%). Στους 67 αυτούς ασθενείς λόγω της αρχικής διά­γνωσης απωλέσθη πολύτιμος χρόνος, ενώ σε πολλούς απ’ αυτούς εφαρμόσθηκαν μη ενδεικνυόμενες θεραπευτικές αγωγές. Οι συχνότερες εσφαλμένες αρχικές διαγνώσεις ήταν στραβισμός, ιδιοπαθής επιληψία, μηνιγγίτις, ατροφία των οπτικών νεύρων. Μετά την χρήση της ΗΑΤ (1977) εκμηδενίστηκαν σχεδόν τα ποσοστά αυτά εκτός των αστροκυττωμάτων όπου παρέμειναν ανησυχητικώς αμετάβλητα. Λόγω της καλής πρόγνωσης αυτών, υπό την προϋπόθεση της έγκαιρης διάγνωσης και της ριζικής τους αφαίρεσης θα πρέπει άτυπα έστω και παροδικά συμπτώματα, σχετιζόμενα άμεσα ή έμμεσα με τον εγκέφαλο, να δίνουν αφορμή για διαγνωστική νευροχειρουργική προσπέλαση και με την χρήση CT και MRI.

       Η7. ΜΗ ΤΡΑΥΜΑΤΙΚΕΣ ΟΣΤΙΚΕΣ ΒΛΑΒΕΣ ΤΟΥ ΚΡΑΝΙΟΥ

          Τσονίδης Χ., Νανάσης Κ., Αναγνωστόπουλος Ι., Σιώζος Θ., Τσιτσό­πουλος Φ.

          Ανακοινώθηκε στο 6^ο Πανελλήνιο συνέδριο Νευροχειρουργικής, 27-28.11.1992,  Θεσσαλονίκη.

Ελληνική Νευροχειρουργική 1: 42-44, 1993.

Στην εργασία αυτή, γίνεται αναφορά σε μία σειρά 14 περιπτώ­σεων μη τραυματικών οστικών βλαβών του κρανίου που αντιμετω­πίσθηκαν στην Πανεπιστημιακή Νευροχειρουργική Κλινική του Ιππο­κρατείου Π.Γ.Ν. Θεσσαλονίκης, την τελευταία πενταετία.Καταγράφεται η μεθοδολογία της διαγνώσεως, που πέρα από τις κλινικές εκτιμήσεις και τον αναμφισβήτητο ρόλο του απλού ακτινολογικού ελέγχου περιλαμβάνει στις μέρες μας, απαραίτητα πλέον, και τις πλέον σύγχρονες απεικονιστικές μεθόδους.Την σφραγίδα όμως της οριστικής διάγνωσης θέτει η ιστολογική εξέταση.

       Η8. ΥΠΕΡΣΚΗΝΙΔΙΑ ΜΗΝΙΓΓΙΩΜΑΤΑ

          Κωνσταντινίδης Ν., Νανάσης Κ., Τσονίδης Χ., Αναγνωστόπουλος Ι., Μισιρλόγλου Σ., Γρηγορίου Κ., Πέτσας Γ., Τσιτσόπουλος Φ.

          Ανακοινώθηκε στο 6^ο Πανελλήνιο συνέδριο Νευροχειρουργικής, 27-28.11.1992,  Θεσσαλονίκη.

Ελληνική Νευροχειρουργική 1: 151-154, 1994

Αναλύονται 32 περιπτώσεις μηνιγγιωμάτων εγκεφάλου με υπερ­σκηνίδια εντόπιση, που χειρουργήθηκαν στην Κλινική μας από το 1989 μέχρι σήμερα.Όσον αφορά την επίπτωση σε αναλογία 3/2 επικράτησε το θήλυ φύλο έναντι του άρρενος.Από πλευράς εντόπισης συχνότερη ήταν της κυρτότητος. Εκτός από 3 θανάτους από παθολογικά αίτια, οι υπόλοιποι άρρωστοι εξήλθαν σε βελτίωση.Τέλος αξιολογείται η απώτερη κατάσταση των αρρώστων μέχρι σήμερα με συγκριτικά κλινικά και νευροακτινολογικά δεδομένα.

        Η9. ΕΝΔΟΚΡΑΝΙΑΚΕΣ ΦΛΕΓΜΟΝΕΣ

          Τσονίδης Χ., Αναγνωστόπουλος Ι., Νανάσης Κ., Σουλτογιάννης Κ., Τσιτσόπουλος Φ.

          Ανακοινώθηκε στο 6^ο Πανελλήνιο συνέδριο Νευροχειρουργικής, 27-28.11.1992,  Θεσσαλονίκη.

Ελληνική Νευροχειρουργική 1: 51-53, 1993

Είναι γνωστές οι πρωτογενείς εστίες με ιδιαίτερη έμφαση τις βρογχεκτασίες που μπορούν να δώσουν ενδοκρανιακές φλεγμονές. Από την άλλη πλευρά οι διαφόρου τύπου επικοινωνίες, τραυματι­κές ή μη, επιτρέπουν την είσοδο μικροβίων στο ενδοκράνιο.Η εργασία αυτή στηρίζεται σε έναν αριθμό από παρόμοια περι­στα­τικά που αντιμετωπίσθηκαν στην Πανεπιστημιακή Νευροχειρουρ­γική Κλινική του Ιπποκρατείου Π.Γ.Ν. Θεσσαλονίκης, την τελευταία πενταε­τία και για τα οποία υπήρξαν σημαντικοί διαγνωστικοί προβλημα­τισμοί, ακόμη και μετά την ιστολογική εξέταση.

        Η10. ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΥΣΑ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΝΟΣΟΥ ΤΟΥ RECKLINGHAUSEN

          Μισιρλόγλου Σ., Σιώζος Θ., Πέτσας Γ., Νανάσης Κ., Τσονίδης Χ., Κωνσταντινίδης Ν., Αναγνωστόπουλος Ι., Τσιτσόπουλος Φ.

          Ανακοινώθηκε στο 6^ο Πανελλήνιο συνέδριο Νευροχειρουργικής, 27-28.11.1992,  Θεσσαλονίκη.

Ελληνική Νευροχειρουργική 2: 38-41, 1995

Η νόσος του Von Recklinghausen αποτελεί πάντοτε ένα επίκαιρο και ενδιαφέρον θέμα, αφ’ ενός μεν λόγω της σπανιότητάς της, αφ’ ετέρου δε λόγω της ιδιαιτερότητάς της. Στην εργασία αυτή γίνεται αναφορά ενός περιστατικού άρρενος, ηλικίας 57 ετών, με νευροϊνωμάτωση τύπου NFI.Τονίζεται ότι η στρατηγική αντιμετώπισης πρέπει να επιλέγεται με μεγάλη προσοχή λόγω της ιδιομορφίας της εξέλιξης του όλου συνδρόμου και τίθενται προς συζήτηση οι προβληματισμοί που ανέκυψαν.

        Η11. SUPRATENTORIAL EPENDYMOMAS

           R.I. Ernestus, R. Schröder, K. Nanassis

          Ανακοινώθηκε στο 6^ο Πανελλήνιο συνέδριο Νευροχειρουργικής, 27-28.11.1992,  Θεσσαλονίκη.

 Ελληνική Νευροχειρουργική 1: 67-71, 1994. (Δημοσίευση στα Αγγλικά)

Γίνεται ανάλυση 71 υπερσκηνιδίων επενδυμωμάτων που χειρουρ­γή­θηκαν στο χρονικό διάστημα 1951-1990, στην Πανεπ. Νευρο­χει­ρουργική Κλινική της Κολωνίας. Με βάση τα κριτήρια τηςWHO 42 επενδυμώματα (59%) κατετάγησαν ιστολογικά ως Grade 2 και 29 (41%) ως Grade 3. Πενταετής επιβίωση χωρίς υποτροπή παρουσίασαν 62% των ασθενών με επενδυμώματα Grade 2 και 28% των ασθενών με Grade 3. Η ακτινοθεραπεία καθυστερεί την υποτροπή του όγκου, αλλά η ριζική αφαίρεση είναι αυτή που μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο υποτροπής. Η βιολογική τους συμπεριφορά, η θεραπεία και η πρόγνωση, προσομοιάζει με τις στατιστικές που αφορούν γενικά τους νευροεπιθηλιακούς όγκους.

       Η12. ΠΡΩΤΟΠΑΘΕΙΣ ΚΑΙ ΜΕΤΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΕΣ ΦΛΕΓΜΟΝΕΣ ΤΗΣ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ.

          Νανάσης Κ., Γρηγορίου Κ., Τσιτσόπουλος Φ.

Ελληνική Ιατρική 1995, 61, 1: 59-64.

Στην εργασία αυτή γίνεται ανάλυση 30 περιπτώσεων τοπικής φλεγμονής της Σ.Σ. (σπονδυλίτιδες-δισκίτιδες) σε σχέση με το αίτιο, την κλινική εικόνα την διαγνωστική και θεραπευτική διαδικασία. Η ύπαρξη απεικονιστικών μεθόδων που θέτουν νωρίς την διάγνωση, η βιοψία με βελόνα, η χρήση δραστικών αντιβιοτικών αλλά και συστημά­των ακινητοποίησης της Σ.Σ., καθώς και η έγκαιρη χειρουργική παρέμβαση επί συγκεκριμένων ενδείξεων, εξασφαλίζουν υψηλά ποσο­στά επιτυχίας (>80%) στην αντιμετώπιση της αυτόματης ή μετεγχει­ρητικής φλεγμονής της σπονδυλικής στήλης και του σπονδυλικού σωλήνα.

       Η13. ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΗΝ ΚΥΣΤΙΚΕΡΚΩΣΗ ΤΟΥ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ ΜΕ ΤΗΝ ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΔΥΟ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΩΝ

          Κ. Νανάσης, Κ. Γρηγορίου, Φ. Τσιτσόπουλος

Γαληνός, Τόμος 35ος, τεύχος 5ο, σελ. 504-510, 1993.

Με αφορμή δύο ενδιαφέρουσες περιπτώσεις κυστικέρκωσης εγκεφάλου γίνεται αναφορά στην επιδημιολογία, σημειολογία, διαγνω­στική και θεραπευτική αντιμετώπιση της κυστικέρκωσης του κεντρικού νευ­ρι­κού συστήματος που εξακολουθεί παρόλο που σπάνια εμφανί­ζεται να δημιουργεί προβληματισμούς ακόμη και σήμερα.

       Η14. ΠΡΟΣΘΙΑ ΑΥΧΕΝΙΚΗ ΜΙΚΡΟΔΙΣΚΕΚΤΟΜΗ- ΟΣΤΕΟΦΥΤΕΚΤΟΜΗ. ΣΥΓΧΡΟ ΝΕΣ ΤΑΣΕΙΣ

          Τσιτσόπουλος Φ., Νανάσης Κ., Μισιρλόγλου Σ., Τσονίδης Χ.,  Αναγνω­στόπουλος Ι., Κωνσταντινίδης Ν., Πέτσας Γ.

Ανακοινώθηκε στο 8^ο Βορειοελλαδικό Ιατρικό Συνέδριο (Ιατρική Εταιρεία Θεσσαλονίκης), 22-22 Μαίου 1993, Θεσσαλονίκη.

Γαληνός, Τόμος 35ος, Τεύχος 4ο, σελ. 399-409, 1993.

Στην αναφορά αυτή παρουσιάζονται 24 περιπτώσεις αυχενικής δισκοκήλης και οστεοφύτωσης, που αντιμετωπίσθηκαν στην Κλινική μας το τελευταίο 17μηνο, με πρόσθια αυχενική μικροδισκεκτομή και οστεοφυτεκτομή, με ή χωρίς σπονδυλοδεσία.Στις περιπτώσεις που αντιμετωπίσθηκαν η ένδειξη της επέμβασης καθορίσθηκε όχι μόνον από την κλινική εικόνα, τις απλές ακτινογραφίες και την ΗΑΤ ΑΜΣΣ, αλλά και από τα ευρήματα της MRI AMΣΣ και τον νευροφυσιολογικό έλεγχο.

        Η15. AΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΟΓΚΩΝ ΤΟΥ ΟΠΙΣΘΙΟΥ ΚΡΑΝΙΑΚΟΥ ΒΟΘΡΟΥ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ

         Τσιτσόπουλος Φ., Κωνσταντινίδης Ν., Νανάσης Κ., Τσονίδης Χ., Μισιρ­λόγλου Σ., Γρηγορίου Κ.

          Ανακοινώθηκε στο 7^ο Πανελλήνιο Νευροχειρουργικό Συνέδριο, 26-27 Νοεμβρίου 1993, Αθήνα.

Ελληνική Νευροχειρουργική 1: 83-86, 1994.

Την τελευταία 5ετία αντιμετωπίσθηκαν στην Κλινική μας 24 παιδιά με όγκο στον Ο.Κ.Β.Η ηλικία των παιδιών κυμαινόταν μεταξύ 2,5 και 14 ετών.  Η διάγνωση ετέθη με αξονική και μαγνητική τομογραφία, ενώ σε δύο περιπτώσεις έγινε και αγγειογραφία του σπονδυλοβασικού συστή­ματος.Σε όλα τα παιδιά υφίστατο αποφρακτικός υδροκέφαλος και για τον λόγο αυτό σε 20 περιπτώσεις προηγήθηκε της αφαίρεσης του όγκου κοιλιοπεριτοναϊκή παροχέτευση.Σε 18 ασθενείς έγινε ολική, ενώ σε 6 υφολική εξαίρεση του όγκου.Οι ιστολογικές διαγνώσεις ήταν 10 αστροκυττώματα, 8 μυελοβλα­στώματα και 4 επενδυμώματα.Στο πλαίσιο της εργασίας συζητούνται τα αποτελέσματα και η μετεγχειρητική πορεία των ασθενών αυτών.

        Η16. Η ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΤΩΝ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΩΝ ΑΝΕΥΡΥΣΜΑΤΩΝ

          Φ. Τσιτσόπουλος, Χ. Τσονίδης, Σ. Μισιρλόγλου, Κ. Νανάσης, Ι. Αναγνω­στόπουλος, Ν. Κωνσταντινίδης, Γ. Πέτσας

Ελληνική Ιατρική 1993, 59, 3: 198-297.

Υπό το πρίσμα της γνώσης που αποκτήθηκε τις τελευταίες δεκαε­τίες, σχετικά με την εγχειρητική των ενδοκρανιακών ανευρυσμάτων, παραθέτουμε την δική μας εμπειρία από την αντιμετώπιση 27 περι­πτώσεων.Δεκαοκτώ από τους ασθενείς μας (66,66%) αποκατασταθηκαν πλήρως, 3 (11,11%) εξήλθαν με νευρολογικά υπολείμματα, 1 (3,7%) εξήλθε με ψυχικές διαταραχές, ενώ 4 (14,81%) κατέληξαν.

       Η17. ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΚΗ ΤΗΣ ΕΞΕΛΙΞΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ ΤΟΥ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ ΣΕ ΥΠΟΣΚΗΝΙΔΙΕΣ ΒΛΑΒΕΣ

          Νανάσης Κ.

Εγκέφαλος 31: 124-126, 1994.

Γίνεται αναφορά σε 10 περιπτώσεις ασθενών με βαρειά υπο­σκηνίδια βλάβη που τους οδήγησε σε εγκεφαλικό θάνατο. Στους 5 από αυτούς διαπιστώθηκε μετά την κλινική διάγνωση του εγκεφαλικού θανά­του, ότι ενώ είχε επέλθη άπνοια που πιστοποιήθηκε με την δοκιμασία άπνοιας, το ηλεκτροεγκεφαλογράφημα έδειχνε ακόμη ηλε­κτρι­κή δραστηριότητα. Αναλύεται η ανάλογη βιβλιογραφία και οι επιπτώσεις του ετεροχρονισμού αυτού στην διαδικασία διάγνωσης του εγκεφαλικού θανάτου.

        Η18. ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΠΙΛΟΚΥΤΤΑΡΙΚΟΥ ΑΣΤΡΟΚΥΤΤΩΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΟΠΤΙΚΟΥ ΝΕΥΡΟΥ ΣΕ ΠΑΙΔΙ

          Νανάσης Κ., Γομπάκης Ν., Γρηγορίου Κ., Τραχανά Μ.,Τσιτσόπουλος Φ.

Παιδιατρικά χρονικά 1994: 21, 3: 203-207.

Αναλύεται η περίπτωση κοριτσιού ηλικίας 9 ετών με μεγάλου μεγεθους οπισθοβολβικό όγκο, που μετά την ριζική του εξαίρεση βρέθηκε ιστολογικώς ότι επρόκειτο για πιλοκυτταρικό αστροκύττωμα του οπτικού νεύρου. Γίνεται αναφορά στη σχετική βιβλιογραφία, ιδίως ως προς την νευροχειρουργική ένδειξη, αντιμετώπιση και πρόγνωση των πιλοκυτταρικών αστροκυττωμάτων του οπτικού νεύρου.

        Η19. ΝΕΥΡΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΓΝΩΣΗ ΤΩΝ ΜΕΤΑ­ΣΤΑ­ΣΕΩΝ ΣΤΟΝ ΕΓΚΕΦΑΛΟ ΑΠΟ ΒΡΟΓΧΟΓΕΝΕΣ ΚΑΡΚΙΝΩΜΑ

          Νανάσης Κ., Σουλτογιάννης Κ., Αλεξιάδου X., Rudolf J.

Ιατρική 1996, 69, 3: 303-307.

Σαράντα τέσσερεις ασθενείς με μονήρη μετάσταση στον εγκέφαλο από βρογχογενές καρκίνωμα χειρουργήθηκαν και παρακολουθήθηκαν στην διάρκεια της τελευταίας τετραετίας. Τριάντα δύο ασθενείς που επέζησαν τον πρώτο μετεγχειρητικό μήνα, ολοκλήρωσαν την συνολική ακτινοθεραπεία του εγκεφάλου. Σε 35 ασθενείς έγινε ριζική αφαίρεση του όγκου, ενώ σε 9 έγινε υφολική εξαίρεση. Σε είκοσι ασθενείς παρετηρήθηκε μετεγχειρη­τικά σαφής βελτίωση της νευρολογικής εικόνας, ενώ σε 12 περιπτώσεις αυτή παρέμεινε στάσιμη. Ο μέσος χρόνος μετεγχειρητικής επιβίωσης ήταν 3,5 μήνες, ενώ 3 ασθενείς επέζησαν πέραν της 4ετίας. Σε επιλεγμένους ασθενείς, με καλή γενική κατάσταση, η χειρουργική θερα­πεία μονήρων μεταστατικών εστιών του εγκεφάλου από βρογχο­γενές καρκίνωμα έχει παρηγορητικό μεν χαρακτήρα, αλλά βελτιώνει την ποιότητα ζωής τους.

        Η20. Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΓΚΑΙΡΗΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ ΥΠΟΣΚΗΝΙΔΙΩΝ ΟΓΚΩΝ ΤΗΣ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ

          Νανάσης Κ., Sanker P.

 Παιδιατρικά Χρονικά 21, 2: 115-118, 1994.

Αναλύονται 289 περιπτώσεις παιδιών με όγκο στον οπίσθιο εγκε­φαλικό βόθρο. Σε σχέση με το είδος της αρχικής συμπτωματολογίας, τον ιστολογικό τύπου του όγκου και την ηλικία μελετήθηκε το ποσοστό εσφαλμένης αρχικής διάγνωσης, που μειώθηκε σημαντικά μετά τη χρήση της αξονικής τομογραφίας του εγκεφάλου, αλλά παρέμεινε υψηλό στις περιπτώσεις των πιλοκυτταρικών αστροκυττωμάτων. Δίνο­νται κατευθύνσεις για να διασφαλιστεί η εγκαιρότερη διάγνωση και κατά συνέπεια νευροχειρουργική παρέμβαση.

        Η21. ΜΕΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΣΤΟΝ ΕΓΚΕΦΑΛΟ ΑΠΟ ΑΔΕΝΟΚΑΡΚΙΝΩΜΑ ΤΟΥ ΝΕΦΡΟΥ

          Νανάσης Κ., Παχατουρίδης Δ., Sanker P., Κωνσταντινίδης Ν., Τσιτσό­πουλος Φ.

Ελληνική Ιατρική 1996, 62, 3: 242-245.

Γίνεται αναφορά σε 11 περιπτώσεις με μετάσταση στον εγκέφαλο από αδενοκαρκινώματα του νεφρού. Από αυτούς αναλύονται ιδιαίτερα οι 7 ασθενείς στους οποίους έγινε χειρουργική αφαίρεση της μονή­ρους μετάστασης του εγκεφάλου. Σε σύγκριση και με την βιβλιογραφία γίνεται συζήτηση για την πρόγνωση, την θεραπεία και ιδίως τις προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούνται για να έχει ουσιαστικό νόημα η νευροχειρουργική παρέμβαση, που όπως φαίνεται από τα αποτε­λέσματα μπορεί να προσφέρει αξιόλογη παράταση του χρόνου ζωής αλλά και σημαντική βελτίωση της ποιότητας ζωής στους ασθενείς αυτούς.

        Η22. ΕΚΤΟΠΟΣ ΦΑΙΑ ΟΥΣΙΑ ΜΕ ΕΣΤΙΑΚΕΣ ΚΡΙΣΕΙΣ-ΜRI ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ

 Μ. Τσολάκη, Κ. Νανάσης, Α. Κάζης, Κ. Ρουτσώνης

 Θέματα Νευροφυσιολογίας, Τόμος 2, Τεύχος 1, 32-35, 1994.

Περιγράφεται περίπτωση νέας ασθενούς, με φυσιολογικά νευρολογικά ευρήματα,  η οποία από διετίας παρουσίασε αισθητικές εστιακές κρίσεις δεξιά που αργότερα γενικεύτηκαν. Το ΗΕΓ έδειξε μετρίου βαθμού διάχυτες, βραδείες και παροξυντικές δρα­στη­ριότητες με υπεροχή αριστέρα. Η ΗΑΤ απέβη φυσιολογική, αλλά η μαγνητική τομογραφία κατέδειξε ετερότοπο φαιά ουσία (οζιδια­κού τύπου) άμφω κυρίως όμως αριστερά η οποία ορμώμενη εκ των υποπλαστικών πλαγίων κοιλιών εισέδυε εντός της λευκής ουσίας των βρεγματικών λοβών. Τονίζεται η σημασία και η αναγκαιότητά της μαγνητικής τομογραφίας στην αιτιολογική διάγνωση της επιληψίας  και όταν ακόμα η αξονική τομογραφία αποβαίνει φυσιολογική.

         Η23. ΑΙΜΑΓΓΕΙΟΒΛΑΣΤΩΜΑ ΠΑΡΕΓΚΕΦΑΛΙΔΟΣ. ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΕ ΤΡΕΙΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ

          Κ. Νανάσης, Φ. Τσιτσόπουλος

Εγκέφαλος, 31: 182-187, 1994.

Γίνεται αναφορά 3 περιπτώσεων αιμαγγειοβλαστώματος της παρεγ­κεφαλίδος και γίνεται ανάλυση της κλινικής τους εκδήλωσης, των διαγνωστικών μεθόδων, της θεραπευτικής αντιμετώπισης και της πρόγνωσης. Λόγω της σπανιότητας των όγκων αυτών και της ιδιαίτερό­τητας που παρουσιάζουν γίνεται εκτενής βιβλιογραφική ανάλυση και συζήτηση.

        Η24. Η ΝΕΥΡΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΚΑΙ Η ΠΡΟΓΝΩΣΗ ΤΩΝ ΜΕΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ ΑΠΟ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΠΡΟΣΤΑΤΗ

          Νανάσης Κ., Τσονίδης Χ., Sanker P., Τσολέκα Κ., Παχατουρίδης Δ., Τσιτσόπουλος Φ.

Ουρολογικά Νέα 1: 13-16, 1994

Με βάση την ανάλυση 10 περιπτώσειων ασθενών με μετάσταση στην σπονδυλική στήλη από καρκίνο του προστάτη, γίνεται αναφορά στην συχνότητα, ηλικία, εντόπιση, διάγνωση, νευροχειρουργική αντιμε­τώ­πιση και στην πρόγνωση των μεταστάσεων αυτών. Ιδιαιτέρως σκια­γραφούνται οι προϋποθέσεις που καθιστούν την νευροχειρουργική παρέμβαση ουσιαστική. Τα αποτελέσματα εντάσονται στο πλαίσιο εκτενούς μελέτης 2984 περιπτώσεων της βιβλιογραφίας όπου εντάσ­σονται και πολλοί ασθενείς με μετάσταση στην ΣΣ από καρκίνωμα του προστάτη.

        Η25. ΜΕΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗ ΣΤΗΛΗ ΑΠΟ ΒΡΟΓΧΟΓΕΝΕΣ ΚΑΡΚΙΝΩΜΑ

          Νανάσης Κ., Αλεξιάδου X., Rudolf J.

Ιατρική 1996, 69, 4: 408-412.

Αναλύονται 11 περιπτώσεις ασθενών με μονήρεις (Ν=8) ή πολλαπλές (Ν=3) μετα­στά­σεις στην σπονδυλική στήλη προερχόμενες από βρογχογενές καρ­κίνωμα.Χειρουργική αποσυμπίεση του νωτιαίου μυελού διενεργήθηκε στους 7 ασθενείς με μονήρη μετά­σταση στην σπονδυλική στήλη, ακολουθουμένη από τοπική ακτινοθεραπεία. Η χειρουργική θεραπεία των μονήρων μεταστάσεων στην σπονδυλική στήλη από βρογχογενές καρκίνωμα, ακολουθουμένη από ακτινοθε­ραπεία, έχει παρηγορητικό χαρακτήρα και ανακουφίζει από το τοπικό άλγος, αλλά δεν βελτιώνει τις προϋπάρχουσες νευρολογικές διατα­ραχές. Η υποχώρηση του πόνου βελτιώνει την ποιότητα ζωής, ενώ το προσδόκιμο επιβίωσης εξαρταται από την βιολογική συμπε­ριφορά του πρωτοπαθούς όγκου. Δεν υφίσταται ένδειξη χειρουργικής αντιμετώ­πισης σε ασθενείς με πολλαπλές μεταστάσεις, εκτεταμένο πρωτοπαθή όγκο και κακή γενική κλινική κατάσταση.

        Η26. ΝΕΥΡΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΓΝΩΣΗ ΤΩΝ ΜΕΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΟΥ ΑΔΕΝΟΚΑΡΚΙΝΩΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΝΕΦΡΟΥ ΣΤΗΝ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗ ΣΤΗΛΗ

           Νανάσης Κ., Παχατουρίδης Δ., Sanker P, Μισιρλόγλου Σ.,Τσιτσό­πουλος Φ.

 Ουρολογικά Νέα, 1: 130-133, 1995

Γίνεται αναφορά σε 7 περιπτώσεις με μετάσταση στην σπονδυλική στήλη από αδενοκαρκίνωμα του νεφρού. Οι ασθενείς αυτοί χειρουργήθηκαν στην σπονδυλική στήλη και στους 6 από αυτούς ακολούθησε ακτινοθεραπεία. Σε σύγκριση και με την βιβλιογραφία γίνεται συζήτηση για την πρόγνωση, την θεραπεία και ιδίως τις προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούνται για να έχει ουσιαστικό νόημα η νευροχειρουργική παρέμβαση, που όπως φαίνεται από τα αποτελέσματα μπορεί να προ­σφέ­ρει αξιόλογη παράταση του χρόνου ζωής αλλά και σημαντική βελτίωση της ποιότητας ζωής στους ασθενείς αυτούς.

         Η27. ΟΨΙΜΗ ΒΛΕΝΝΟΚΗΛΗ ΣΤΟΝ ΠΡΟΣΘΙΟ ΚΡΑΝΙΑΚΟ ΒΟΘΡΟ ΜΕ ΕΠΕ­ΚΤΑΣΗ ΣΤΟΝ ΟΦΘΑΛΜΙΚΟ ΚΟΓΧΟ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΒΑΡΕΙΑ ΚΡΑΝΙΟ­ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΗ ΚΑΙ ΚΡΑΝΙΟΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΚΑΚΩΣΗ

           Κ. Νανάσης, Π. Στεργίου, Γ. Πέτσας, Φ. Τσιτσόπουλος

Οφθαλμολογία 6, 2: 218-222, 1994.

Παρουσιάζεται περίπτωση ασθενούς, που μετά από βαρειά κρα­νιοεγκεφαλική και κρανιοπροσωπική κάκωση πριν 20 χρόνια, εμφάνισε έντονο εξόφθαλμο με προϊούσα επιδείνωση καθώς και γενικευμένες τονικοκλονικές επιληπτικές κρίσεις. Διαγνώσθηκε τεράστιου μεγέθους βλεννοκήλη στον πρόσθιο κρανιακό βόθρο με επέκταση στον δεξιό οφθαλμικό κόγχο. Τονίζεται η σημασία της έγκαιρης διάγνωσης και της νευροχειρουργικής αντιμετώπισης.

 Η28. Όψιμη μετατραυματική ενδοεγκεφαλική αιμορραγία. Bollinger’s   Spätapoplexie.

         Νανάσης Κίμων

         Ιατρικά Θέματα, τεύχος 44, σελ. 28-34, 2006

Ο Nanassis et al περιέγραψαν το 1986 την κατά την γνώμη τους πρώτη γνήσια περίπτωση ”Spätapoplexie” με πλήρη αξονοτομογραφική κάλυψη και τεκμηρίωση, που εκδηλώθηκε αιφνιδίως με επιδείνωση του επιπέδου συνειδήσεως, αφασικές διαταραχές, κεντρική πάρεση του προσωπικού νεύρου και δεξιά ημιπάρεση 12 ημέρες μετά από βαρειά κλειστή κρανιοεγκεφαλική κάκωση και ένώ μεσολάβησε ελεύθερο συμπτωμάτων διάλειμμα πλην μιας υπολειμματικής ελαφράς θόλωσης του επιπέδου συνειδήσεως, σε έναν 24χρονο ασθενή με φυσιολογική αρτηριακή πίεση και φυσιολογικό πηκτικό μηχανισμό, που είχε αρχικά εισαχθεί σε βαρειά κωματώδη κατάσταση. Η όψιμη μετατραυματική ενδοεγκεφαλική αιμορραγία είναι μια σαφής κλινική οντότητα, ως σπάνια ύστερη επιπλοκή της κρανιοεγκεφαλικής κάκωσης και αποτελεί μια από τις αιτίες της ενδοεγκεφαλικής αιμορραγίας σε νέους ασθενείς. Η διαφοροδιάγνωσή της από τους άλλους τύπους μετατραυματικής  ενδοεγκεφαλικής αιμορραγίας πρέπει να βασίζεται στην κλινική παρατήρηση ενός ασυμπτωματικού διαλλείματος αρκετών ημερών μεταξύ της κρανιοεγκεφαλικής κάκωσης και της εξέλιξης της όψιμης ενδοεγκεφαλικής αιμορραγίας, η οποία βρίσκεται σε άμεση συσχέτιση με τα ανακύψαντα νευρολογικά ευρήματα. Η επαρκής νευροακτινολογική διερεύνηση είναι απαραίτητη, ώστε να καταδείξει την αρχική απουσία και την επακόλουθη εξέλιξη μιας όψιμης ενδοεγκεφαλικής αιμορραγίας σε περιοχή του εγκεφάλου που να ευρίσκεται σε αιτιώδη σχέση με τα προκύψαντα νευρολογικά ευρήματα. Κατά συνέπεια η διάγνωση της αιτιώδους σχέσης μεταξύ της αρχικής κρανιοεγκεφαλικής κάκωσης και της DPTH στηρίζεται τόσο στα κλινικά, όσο και στα νευροακτινολογικά  ευρήματα.

Η29. Προβλήματα από την “φιλοξενία” των πανεπιστημιακών κλινικών, μονάδων και εργαστηρίων σε νοσοκομεία του ΕΣΥ, με παράδειγμα την Θεσσαλονίκη.

        Νανάσης Κίμων

        Ιατρικά Θέματα, τεύχος 45, σελ. 39-43, 2007

Η συνύπαρξη πανεπιστημιακών κλινικών και εργαστηρίων με τις ανάλογες του ΕΣΥ και η υπαγωγή τους ως προς μεν το κλινικό έργο στην διοίκηση του ΕΣΥ (Υπ. Υγείας), ως προς δε το διδακτικό, ερευνητικό και διοικητικό έργο στην διοίκηση του Πανεπιστημίου (Υπ. Παιδείας) προκάλεσε και προκαλεί δυσλειτουργίες και στα δύο συστήματα, συγκρούσεις, διχασμούς και εν τέλει ανεπαρκή ανταπόκριση στους διαφορετικούς στόχους των δύο συστημάτων, που συνυπάρχουν αναγκαστικά εδώ και 23 χρόνια με αιτία την κυβερνητική ατολμία για μια ουσιώδη, ορθολογική και γενναία μεταρρύθμιση, με γνώμονα τις σύγχρονες και διαρκώς εξελισσόμενες ανάγκες για παροχή υπηρεσιών υγείας, εκπαίδευση και έρευνα.

 Στην διατήρηση αυτής της μοναδικής στην Ευρώπη στρέβλωσης συμβάλλουν και οι συνήθως κομματικά ελεγχόμενες συντεχνίες των δυο συστημάτων, που αντιδρούν σε κάθε απόπειρα καινοτομίας και ορθολογισμού, ενώ ενδιαφέρονται μόνο για την διαφύλαξη των “κεκτημένων’’, αδιαφορώντας για την αναβάθμιση του ΕΣΥ και των Ιατρικών σχολών της χώρας. Το πρόβλημα επιτείνεται από την αντιφατική νομοθεσία, τις αποτυχημένες άστοχες και άτολμες απόπειρες μεταρρύθμισης που αναιρούνταν στην πράξη από την μη εφαρμογή και εύστοχων ακόμα νόμων.

 Εκ των πραγμάτων τόσο οι στόχοι, όσο και οι απαιτούμενες υποδομές για την αποδοτική λειτουργία των  πανεπιστημιακών κλινικών και εργαστηρίων και εν γένει των Ιατρικών σχολών δεν ήταν δυνατόν να υφίστανται στο ΕΣΥ, που έχει διαφορετικό προορισμό, σχεδιασμό και υποδομές. Η καταστροφική επιλογή της συνύπαρξης αυτής, που αποβαίνει εις βάρος της αποστολής και των δύο συστημάτων καθώς και των αναγκών της κοινωνίας, υπαγορεύτηκε από συγκυριακούς παράγοντες, οικονομική στενότητα, πολιτική υστεροβουλία, ελλιπή γνώση στα θέματα της παιδείας και της υγείας και το χαμηλών προσόντων ανθρώπινο δυναμικό σε όλα τα επίπεδα της ιεραρχίας.

Β3. Πλήρεις δημοσιεύσεις σε πρακτικά ελληνικών συνεδρίων-ημερίδων (Θ)

       Θ1. ΝΕΥΡΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΕΝΔΕΙΞΗ, ΠΡΟΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΜΕΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΣΤΟΝ ΕΓΚΕΦΑΛΟ ΑΠΟ Ca-MAΣΤΟΥ

          Νανάσης Κ., Τσιτσόπουλος Φ.,Sanker P., Μισιρλόγλου Σ., Αναγνω­στόπουλος Ι., Κωνσταντινίδης Ν., Γρηγορίου Κ.

Πρακτικά 4ου Πανελληνίου Συνεδρίου Μαστολογίας, Θεσ­σα­λονίκη 1993,σελ.94-95.

Από τις 15 μεταστάσεις στον εγκέφαλο που είχαν σαν πρωτοπαθή εστία το καρκίνωμα του μαστού αντιμετωπίστηκαν νευροχ/κώς 12. Από την ανάλυση των περιστατικών οδηγηθήκαμε στο συμπέρα­σμα ότι η νευροχειρουργική  αντιμετώπιση των μεταστάσεων στον εγκέ­φαλο από καρκίνωμα του μαστού παρεμένει παρηγορητικού χαρα­κτήρα.Η τεθείσα με φειδώ και μόνον εφ’ όσον αποκλείστηκαν άλλες μεταστατικές εστίες νευροχ/κή ένδειξη βοήθησε το 1/3 των ασθενών (4/12) να επιβιώσουν πάνω από 14 μήνες εξασφαλίζοντας εκ παραλλήλου βελτίωση των νευρολογικών διαταραχών και υποχώρηση του συχνά βασανιστικού άλγους.

        Θ2. Η ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΜΕΤΑ­ΣΤΑΣΕΩΝ ΤΟΥ Ca-ΜΑΣΤΟΥ ΣΤΗΝ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗ ΣΤΗΛΗ ΚΑΙ Η ΣΧΕΣΗ ΤΟΥΣ ΜΕ ΤΗΝ ΠΡΟΓΝΩΣΗ ΑΥΤΩΝ

         Νανάσης Κ., Τσιτσόπουλος Φ., Sanker P., Κωνσταντινίδης Ν., Τσονίδης Χ., Γρηγορίου Κ.,  Μισιρλόγλου Σ.

Πρακτικά 4ου Πανελληνίου Συνεδρίου Μαστολογίας, Θεσ­σαλονίκη 1993,σελ.96-98.

Στην διάρκεια της τελευταίας οκταετίας αντιμετωπίσθηκαν 10 περιπτώσεις μεταστατικών όγκων της σπονδυλικής στήλης που είχαν σαν πρωτοπαθή εστία το καρκίνωμα του μαστού. Ο Μ.Ο. ζωής μετά την διαπίστωση και αντιμετώπιση των μετα­στά­σεων της ΣΣ κυμάνθηκε στο 5μηνο.Προέκυψε ότι η εγκαιρότερη συμμε­τοχή της νευροχειρουργικής ειδικότητας στην αντιμετώπιση των μετα­στάσεων της ΣΣ, και ιδίως στις περιπτώσεις που είναι ακόμη άγνωστη η πρωτοπαθής εστία, μπορεί να συμβάλλει στην παράταση της επιβίωσης και στην βελτίωση της ποιότητας ζωής στο διάστημα αυτό.

Θ3. Η ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΝΕΥΡΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΑΠΟΨΗ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΚΡΑΝΙΟΠΡΟΣΩΠΙΚΩΝ ΚΑΚΩΣΕΩΝ

Τσονίδης Χ,Αναγνωστόπουλος Ι,Σουλτογιάννης Κ,Σιώζος Θ,Νανάσης,ΤσιτσόπουλοςΦ

Πρακτικά 8ουΒορειοελλαδικού συνεδρίου,Τόμ.Β,σελ.208-215, Θεσσαλονίκη 1993

Στην Νευροχειρουργική Κλινική του Α.Π.Θ. στο Ιπποκράτειο Π.Γ.Ν. Θεσσαλονίκης αντιμετωπίσθηκαν την τελευταία 4ετία 34 περι­πτώ­σεις τραυματιών με κρανιοπροσωπική κάκωση.Στην αναφορά μας αυτή, παραθέτοντας την εμπειρία που αποκτή­θηκε, θέτουμε προς συζήτηση τις βασικές αρχές αντιμετώπισης των κρανιοπροσωπικών κακώσεων, όπως αυτές διαμορφωνονται υπό το πρίσμα των σημερινών δυνατοτήτων της Νευροχειρουργικής, με την χρησιμοποίηση των σύγχρονων νευροδιαγνωστικών μεθόδων και την εφαρμογή της μικροτεχνικής, στην προσπάθεια σωστής αποκατάστα­σης των βλαβών του προσθίου τμήματος της βάσης του κρανίου.

       Θ4. Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΜΑΓΝΗΤΙΚΗΣ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑΣ ΣΤΗΝ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΩΝ ΝΕΟΠΛΑΣΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΘΜΣΣ-Ν.Μ.

          Νανάσης Κ., Μισιρλόγλου Σ., Τσονίδης Χ., Κωνσταντινίδης Ν., Αναγνω­στόπουλος Ι., Σιώζος Θ., Τσιτσόπουλος Φ.

Πρακτικά 9ου Βορειοελλαδικού συνεδρίου,ΤόμοςΒ,σελ.446-452,Θεσσαλονίκη 1994

Μελετήθηκαν 23 περιπτώσεις ασθενών με όγκο στην ΘΜΣΣ στους οποίους η διάγνωση τέθηκε και με τη χρήση του μαγνητικού συντονισμού. Αναλύεται η κλινική συμπτωματολογία, οι άλλες νευροακτινο­λογικές και νευροφυσιολογικές εξετάσεις που προηγήθηκαν της μα­γνη­τικής τομογραφίας, τα ευρήματα αυτής καθώς και τα χειρουργικά ευρήματα όπως επίσης και τα αποτελέσματα της ιστολογικής εξέτασης των όγκων που αφαιρέθηκαν.

        Θ5. Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥ MRI ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΝΕΟΠΛΑ­ΣΜΑ­ΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΦΛΕΓΜΟΝΩΔΩΝ ΛΑΒΩΝ ΤΗΣ ΑΜΣΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΝΩΤΙΑΙΟΥ ΜΥΕΛΟΥ

          Τσονίδης Χ., Παχατουρίδης Δ., Αναγνωστόπουλος Ι., Σιώζος Θ., Νανάσης Κ., Τσιτσόπουλος Φ.

Πρακτικά 9ου Βορειοελλαδικού συνεδρίου,ΤόμοςΒ,σελ.634-637,Θεσσαλονίκη 1994

Οι πληροφορίες από την μαγνητική τομογραφία συγκρίνονται με την απεικόνιση με απλό ακτινολογίκό έλεγχο και ΗΑΤ ΑΜΣΣ και αντιπαραβάλλονται με τα εγχει­ρητικά ευρήματα. Μόνο την συναξιολόγηση της κλινικής εικόνας της νευροφυσιολογικής διερεύνησης και της μαγνητικής τομογραφίας, με τις δομικές και μορφολογικές πληροφορίες καθιερώνεται η στρατηγική της νευροχειρουργικής αντιμετώπισης.

        Θ6. ΑΙΜΑΓΓΕΙΟΒΛΑΣΤΩΜΑ ΠΑΡΕΓΚΕΦΑΛΙΔΟΣ. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΕΡΙΠΤΩ­ΣΗΣ

          Βουγιουκλής Ν., Γεωργοπούλου Β., Αναστασίου Α., Παπαγεωργίου Μ., Παπαδοπούλου Φ., Νανάσης Κ.

Πρακτικά 9ου Βορειοελλαδικού συνεδρίου,ΤόμοςΒ,σελ.488-492,Θεσσαλονίκη 1994

Σε ασθενή με αστάθεια βάδισης και ερυθραιμία ο νευροακτινολογικός έλεγχος έθεσε τη διάγνωση αιμαγγειοβλαστώματος της παρε­γκε­φαλί­δος. Η διάγνωση επιβεβαιώθηκε μετά την ριζική αφαίρεση του όγκου.Γίνεται αναφορά στα ευρήματα των απεικονιστικών μεθόδων τα οποία επιτρέπουν την ακριβή διάγνωση του σχετικά σπάνιου αυτού όγκου.

        Θ7. ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ ΝΕΥΡΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΣΤΟ ΧΕΙΡΟΥΡ­ΓΙΚΟ ΤΡΑΠΕΖΙ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ ΣΤΗ ΝΕΥΡΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΝΕΥΡΟΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ

          Τσονίδης Χ, Γερογιάννη-Κούλαλη Μ, Χατζηιωάννου Π, Σιώζος Θ, Αναγνωστόπουλος Ι, Κωνσταντινίδης Ν, Νανάσης Κ, Παχατουρίδης Δ, Τσιτσόπουλος Φ.

Πρακτικά 10ουΒορειοελλαδικού Συνεδρίου,ΤόμοςΒ,σελ.100-107,Θεσσαλονίκη 1995

Η τοποθέτηση του ασθενούς στο χειρουργικό τραπέζι έχει ιδιαί­τερη σημασία στις νευροχειρουργικές επεμβάσεις. Ο σχεδιασμός της προσπέλασης του στόχου ή της βλάβης περιλαμβάνει σαν πρώτο στοιχείο την θέση του αρρώστου. Η ύπτια, η πρηνής, η πλάγια, η ημικα­θι­στική θέση και οι διάφορες παραλλαγές τους έχουν σαν προϋπόθεση την λιγότερο τραυματική και ασφαλή, για τον άρρωστο, αλλά και την προσφορότερη και άνετη για τον νευροχειρουργό προσέγγιση διαφό­ρων ανατομικών θέσεων του ΚΝΣ. Κάθε μία από τις θέσεις συν­δυά­ζεται με διάφορες θέσεις της κεφαλής, του κορμού και των άκρων, ενώ ταυτόχρονα επιδέχεται ορισμένες τροποποιήσεις με αλλαγές της κλίσης στο χειρουργικό τραπέζι.          Στην εργασία αυτή, γίνεται μία αναδρομική ανάλυση των τελευταίων 350 περιστατικών που χειρουργήθηκαν, με σκοπό την διερεύνηση των περιορισμών και των προβλημάτων πυ αντιμετωπίσαμε από την θέση των ασθενών στο χειρουργικό τραπέζι.

         Θ8. Η ΝΕΥΡΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΚΑΚΩΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΑΘΗ­ΣΕΩΝ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΙΚΩΝ ΝΕΥΡΩΝ

          Τσιτσόπουλος Φ,Κωνσταντινίδης Ν,Νανάσης Κ,Τσονίδης Χ,Μισιρ­λογλου Σ, Αναγνωστόπουλος Ι, Γρηγορίου Κ.

Πρακτικά 10ουΒορειοελλαδικού συνεδρίου,ΤόμοςΒ,σελ824-828,Θεσσαλονίκη 1995

 Με αφορμή 73 περιπτώσεων ασθενών με τραυματική ή άλλης αιτιολογίας βλάβη των περιφερικών νεύρων, που αντιμετωπίσθηκαν στην κλινική μας την τελευταία τριετία γίνεται αναφορά στις κακώσεις και σε άλλες παθήσεις των περιφερικών νεύρων σε σχέση με την νευρολογική εικόνα, τις διαγνωστικές εξετάσεις, την νευροχειρουργική ένδειξη και την πρόγνωση. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στις σύγχρονες μικρονευροχει­ρουρ­γκές τεχνικές που χρησιμοποιήθηκαν καθώς και την αυτόλογη μετα­μόσχευση νεύρου στις περιπτώσεις που είναι αναγκαία, όπως σε παλαιά τραύματα και σε όγκους των περιφερικών αγγείων.

        Θ9. ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΜΕΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΟΥ ΟΠΙΣΘΙΟΥ ΚΡΑΝΙΑΚΟΥ ΒΟΘΡΟΥ

          Κωνσταντινίδης Ν, Νανάσης Κ, Γρηγορίου Κ, Τσονίδης Χ, Τσιτσό­πουλος Φ.

Πρακτικά 10ου Βορειοελλαδικού Συνεδρίου,ΤόμοςΒ,σελ829-832,Θεσσαλονίκη 1995

Με αφορμή 10 περιπτώσεων ασθενών με μετάσταση στον οπίσθιο κρανιακό βόθρο, συζητείται η νευροχειρουργική ένδειξη και αντιμετώ­πιση των όγκων αυτών. Ο πρωτοπαθής όγκος εντοπίζονταν σε 4 ασθε­νείς στον πνεύμονα, σε 3 στον προστάτη, σε μια ασθενή στον μαστό και σε 2 περιπτώσεις στο παχύ έντερο. Οι 8 ασθενείς που είχαν μονήρη μετάσταση αντιμετωπίστηκαν χειρουργικώς ενώ σε έναν ασθενή έγινε παρηγορητική ακτινοθεραπεία λόγω ύπαρξης πολλαπλών μεταστά­σεων.Γίνεται αναφορά στην βιβλιογραφία και συζήτηση της ένδειξης και της πρόγνωσης των μεταστάσεων του οπισθίου κρανιακού βόθρου.

Β4. Περιλήψεις σε πρακτικά ελληνικών συνεδρίων (Ι)

         Ι1. ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΝΩΤΙΑΙΟΥ ΣΩΛΗΝΑ. ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΩΝ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΤΙΚΩΝ ΜΕΘΟΔΩΝ

          Μ. Τσολάκη, Κ. Νανάσης, Ι. Μπισχνιώτης, Κ. Καπινάς, Δ. Διβά­νογλου, Α. Καζής, Κ. Ρουτσώνης

4^ο Πανελλήνιο συνέδριο απεικονιστικών μεθόδων με διεθνή συμμετοχή: “Imaging”, 1-3.11.1991, Θεσσαλονίκη.

Περιλήψεις ανακοινώσεων: Αριθμός εργασίας 107, σελ. 104.

Σκοπός της μελετης ήταν να αξιολογηθεί η συμβολή των νευροα­κτινολογικών μεθόδων στη διάγνωση και εντόπιση παθολογικών κατα-στάσεων του νωτιαίου σωλήνα.Από την αξιολόγηση αυτή προέκυψε ότι η συμβολή του μαγνητικού συντο­νισμού (MRI) είναι μεγάλη αλλά και/ή η CT+μυελογραφία ως και η αγγειογραφία μπορούν να είναι εξετάσεις εκλογής μετά το καλό ιστο­ρικό και την νευρολογική εξέταση.

        Ι2. ΥΠΟΣΚΛΗΡΙΔΙΑ ΑΙΜΑΤΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΥΓΡΩΜΑΤΑ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΚΡΑΝΙΟ­ΕΓΚΕ­ΦΑΛΙΚΕΣ ΚΑΚΩΣΕΙΣ. ΠΡΟΓΝΩΣΤΙΚΑ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΑ ΚΡΙ­ΤΗΡΙΑ

          Σταματάκης Κ., Νανάσης Κ., Τσονίδης Χ., Τσιτσόπουλος Φ.

3^ο Πανελλήνιο Επιστημονικό Συνέδριο Φοιτητών Ιατρι­κής (Πανελλήνια Επιστημονική Εταιρεία Φοιτητών Ιατρικής & Νέων Ιατρών), 12-14 Μαρτίου 1993, Θεσσαλονίκη.

Περιλήψεις ανακοινώσεων: Αριθμός εργασίας FC60, σελ. 177.

Αναλύονται 46 περιπτώσεις υποσκληριδίων αιματώματων και 8 υποσκληριδίων υγρωμάτων που αντιμετωπίσθηκαν στην Νευροχει­ρουρ­γική Κλινική του Ιπποκρατείου Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης στην περίοδο 1988-1992.Στα 46 υποσκληρίδια αιματώματα περιλαμβάνονταν 20 οξεά, 5 υποξέα και 21 χρόνια.Η θνησιμότητα των ασθενών αυτών ήταν 55% (11/20) για τα οξέα, 20% (1/5) για τα υποξέα, 14,3% (3/21) για τα χρόνια υποσκληρίδια αιματώματα και 12,5% (1/8) για τα υποσκληρίδια υγρώματα. Ο μέσος όρος ηλικίας των αποβιωσάντων ασθενών ήταν 59,8 για τα οξεά και 68,7 έτη για τα χρόνια υποσκληρίδια αιματώματα. Από μεγάλες σειρές της βιβλιογραφίας η θνησιμότης για τα οξεά υποσκληρίδια αιματώματα κυμαίνεται μεταξύ 42 και 90% ενώ για τα χρόνια από 0 μέχρι 29%.

       Ι3. Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩ­ΠΙΣΗΣ ΣΤΗΝ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΑΥΤΟΜΑΤΗΣ ΕΝΔΟΚΡΑΝΙΑΚΗΣ ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑΣ

          Σταματάκης Κ., Τσονίδης Χ., Νανάσης Κ., Μισιρλόγλου Σ., Τσιτσό­πουλος Φ.

3^ο Πανελλήνιο Επιστημονικό Συνέδριο Φοιτητών Ιατρι­κής (Πανελλήνια Επιστημονική Εταιρεία Φοιτητών Ιατρικής & Νέων Ιατρών), 12-14 Μαρτίου 1993, Θεσσαλονίκη.

Περιλήψεις ανακοινώσεων: Αριθμός εργασίας FC61, σελ. 179

Στην εργασία αυτή, αναλύοντας ένα υλικό 87 περιπτώσεων αυτό­μα­της υπαραχνοειδούς αιμορραγίας, που αντιμετωπίσθηκαν στην Πα­νε­πιστημιακή Νευροχειρουργική Κλινική του Ιπποκρατείου Π.Γ.Ν. Θεσσαλονίκης, την τελευταία διετία, επιχειρούμε να διερευνήσουμε τον ρόλο της πρωτοβάθμιας εκτίμησης και αντιμετώπισης, στην θερα­πευτική στρατηγική που ακολουθήθηκε και βεβαίως στην έκβαση που σημειώθηκε.

       Ι4. ΠΟΛΥΤΡΑΥΜΑΤΙΕΣ ΜΕ ΚΡΑΝΙΟΕΓΚΕΦΑΛΙΚΗ ΚΑΚΩΣΗ ΚΑΙ ΚΑΚΩΣΗ ΘΩΡΑΚΑ. ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΓΝΩΣΗ.

          Νανάσης Κ., Παχατουρίδης Δ., Μπρέντας Θ., Πασακιώτου Μ., Γρούδος Δ., Τσιτσόπουλος Φ.

ΧΙΧ Πανελλήνιο συνέδριο Χειρουργικής, 30.10-3.11.1994, Θεσσαλονίκη.

Περιλήψεις ανακοινώσεων: Αριθμός εργασίας 538, σελ. 146.

Με αφορμή 80 περιπτώσεις πολυτραυματιών με κρανιοεγκεφαλική κάκωση και κάκωση θώρακα γίνεται ανάλυση των ευρημάτων, των νευροχειρουργικών και χειρουργικών ενδείξεων, των αποτελεσμάτων και της συνολικής πρόγνωσης των ασθενών αυτών. Στις 20 από τις περιπτώσεις αυτές συνυπήρχε και κάκωση κοιλίας. Ευρέθη ότι η θνητότης επί συνύπαρξης βαρειάς Κ.Ε.Κ. και θωρακικής κάκωσης είναι πολύ υψηλή (>70%) και ότι το βάθος και η διάρκεια του κώματος, η βαρύτης της κάκωσης θώρακος καθώς και η ηλικία του τραυματία είναι οι κυριώτεροι παράγοντες που επηρεάζουν την πρόγνωση.

        Ι5. ΠΟΛΥΤΡΑΥΜΑΤΙΕΣ ΜΕ ΚΡΑΝΙΟΕΓΚΕΦΑΛΙΚΗ ΚΑΚΩΣΗ ΚΑΙ ΚΑΚΩΣΗ ΚΟΙΛΙΑΣ. ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΓΝΩΣΗ

          Νανάσης Κ., Παχατουρίδης Δ., Μπρέντας Θ., Πασακιώτου Μ., Γρούδος Δ., Τσιτσόπουλος Φ.

ΧΙΧ Πανελλήνιο συνέδριο Χειρουργικής, 30.10-3.11.1994, Θεσσαλονίκη.

Περιλήψεις ανακοινώσεων: Αριθμός εργασίας 537, σελ. 146.

Αναλύονται 50 περιπτώσεις πολυτραυματιών με κρανιοεγκεφαλική κάκωση και κάκωση κοιλίας. Από αυτούς τους πολυτραυματίες στους 20 συνυπήρχε και κάκωση θώρακα. Από την ανάλυση αναδεικνύονται ως κυριώτεροι προγνωστικοί παράγοντες το βάθος του κώματος και η βαρύτητα της κάκωσης της κοιλίας. Η συνύπαρξη και κάκωσης του θώρακα επιβάρυνε σημαντικά την πρόγνωση των πολυτραυματιών.

        Ι6. Η ΕΠΙΚΑΙΡΗ ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΣΤΕΡΕΟΤΑΞΙΚΗΣ ΝΕΥΡΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΣΤΗΝ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΩΝ   ΕΝΔΟΚΡΑΝΙΑΚΩΝ ΠΑΘΗ­ΣΕΩΝ

          Νανάσης Κ., Θεολόγου Θ., Σταματάκης Κ., Σιδέρη Π., Τσιτσόπουλος Φ., V. Sturm, J. Voges, R. Lehreke, H. Treuer.

2^ο Επιστημονικό συνέδριο φοιτητών Ιατρικής Ελλάδας,

2^Ο Πανευρωπαϊκό συμπόσιο φοιτητών Ιατρικής,

3-5 Μαϊου 1996, Θεσσαλονίκη.

Τόμος περιλήψεων: Αριθ. εργασίας 79, σελ. 26, Book of Abstracs: Nr, 79, σελ.85.

Στο διάστημα από 1.1.1996 μέχρι 29.2.1996 αντιμετωπίσθηκαν με την εφαρμογή στερεοταξικών μεθόδων 197 ασθενείς με ενδοκρανιακές παθήσεις.Σε 82/107 ασθενείς έγινε στερεοταξική βιοψία για να τεθεί ιστολογική διάγνωση της νεοπλασματικής εξεργασίας και σε 40/82 από αυτούς ακολούθησε θεραπευτικά η στερεοταξική εμφύτευση ραδιοϊσο­τόπων με σκοπό την βραχυθεραπεία. Στους υπόλοιπους ασθενείς 42/82 διενεργήθηκε στερεοταξική ακτι­νοθε­ραπεία με γραμμικό επιταχυντή (LINAC). Επρόκειτο κατά κύριο λόγο για μονήρεις ή πολλαπλές μεταστάσεις μετά  την στερεοταξική βιοψία. Επτά ασθενείς με αγγειακές δυσπλασίες υποβλήθηκαν σε ακτι­νοθεραπεία μετά από στερεοταξικό σχεδιασμό. Σε 6 ασθενείς με εξερ­γασία στο τουρκικό εφίππιο και κυστικά και συμπαγή στοιχεία, πραγμα­τοποιήθηκε στερεοταξική παροχέτευση των κύστεων και ακολούθησε θεραπευτικά η στερεοταξική έγχυση ραδιενεργού φωσφόρου. Τρείς ασθενείς με νόσο του Parkinson αντιμετωπίσθηκαν στερεοταξικά με πρόκληση βλάβης στην ωχρά σφαίρα, ενώ σε 1 περίπτωση ήταν απαραίτητη η στερεοταξική βλάβη κάτωθεν του οπτικού θαλάμου. Οι υπόλοιπες 8 περιπτώσεις ασθενών αφορούσαν ενδοεγκεφαλικά αιμα­τώ­ματα, αποστήματα, κολλοειδείς κύστεις της ΙΙΙης κοιλίας και κύστεις άλλης εντόπισης, που αντιμετωπίσθηκαν με εκκενωτική στερεοταξική παρακέντηση. Η συζήτηση για τις ενδείξεις, την μέθοδο και τα αποτε­λέσματα καταδεικνύει την ουσιαστική προσφορά της στερεοταξίας:

        (α)στους τομείς που δεν καλύπτονται με ασφάλεια από συμβατικούς τρόπους αντιμετώπισης στην καθημερινή νευροχειρουργική πρα­κτική, και

        (β)στη διαγνωστική και θεραπευτική προσέγγιση διαφόρων άλλων ενδοκρανιακών βλαβών νευροχειρουργικού ή και νευρολογικού περιεχομένου.

        Ι7. ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΟΞΕΩΝ ΥΠΟΣΚΛΗΡΙΔΙΩΝ ΑΙΜΑΤΩΜΑΤΩΝ ΜΕ ΕΛΑΣΣΟΝΑ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ  ΕΠΕΜΒΑΣΗ

          Αναγνωστόπουλος Ι., Μηντελής Α., Τσονίδης Χ., Θεολόγου Θ., Νανά­σης Κ., Τσιτσόπουλος Φ.

11^ο Πανελλήνιο Νευροχειρουργικό Συνέδριο, Αθήνα, 16-18 Οκτωβρίου 1997.

Πρόγραμμα-Περιλήψεις Συνεδρίου, αρ. 3.

Οι περισσότεροι συγγραφείς για την αντιμετώπιση των οξέων υποσκληριδίων αιματωμάτων προτείνουν ευρεία κρανιοτομία. Στο διάστημα της δεκαετίας 1986-1996, αντιμετωπίσθηκαν 170 περιστατικά με οξύ υποσκληρίδιο αιμάτω­μα. Από αυτά, τα 110 χειρουργήθηκαν με διευρυμένη κρανιοανάτρηση και τα 60 με κρανιοτομία. Στην εργασία αυτή παρουσιάζουμε αναλυτικά τις ενδείξεις, τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα και τον προβλημα­τισμό σχετικά με τον τρόπο αυτής της αντιμετώπισης.

Ι8. ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΑΣΤΑΘΟΥΣ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ

Τσιτσόπουλος Φ., Τσονίδης Χ., Νανάσης Κ., Αναγνωστόπουλος Ι., Κων­στα­ντινίδης Ν., Μισιρλόγλου Σ., Μηντελής Α.

11^ο Πανελλήνιο Νευροχειρουργικό Συνέδριο, Αθήνα, 16-18 Οκτωβρίου 1997.

Πρόγραμμα-Περιλήψεις Συνεδρίου, αρ. 56.

Στην αναφορά μας αυτή παρου­σιάζουμε την εμπειρία που αποκτήθηκε, τα τελευταία 4 χρόνια, από την διενέργεια σπονδυλοδεσίας, με σύγχρονα υλικά και τεχνικές, σε 14 περιπτώσεις τραυματικής αστάθειας της ΣΣ. Παράλληλα, γίνεται επιγραμματική αναφορά στην εμπειρία από τις σπονδυλοδεσίες που διενεργήθηκαν σε άλλες 43 περιπτώσεις ασθενών με αυχενική δισκοκήλη και σπονδύλωση, στους οποίους διε­νερ­γήθηκε μικροδισκεκτομή και οστεοφυτεκτομή, και υπήρξε ανάγκη σταθερο­ποίσης με διάφορα υλικά οστεοσύνθεσης.

Ι9. Η ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥ ΠΟΝΟΥ ΣΤΗΝ ΜΕΤΑΣΤΑΤΙΚΗ ΝΟΣΟ ΕΠΙΣΚΛΗΡΙΔΙΟΣ, ΕΝΔΟΡΑΧΙΑΙΑ ΚΑΙ ΕΝΔΟΚΟΙΛΙΑΚΗ ΕΓΧΥΣΗ ΟΠΟΙΟΕΙΔΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΔΕΡΜΙΚΟΣ, ΕΠΙΣΚΛΗΡΙΔΙΟΣ ΚΑΙ ΕΝΔΟΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟΣ ΕΡΕΘΙΣΜΟΣ.

Κ.Νανάσης, Χ.Τσονίδης, Α.Αυτζόγλου, Θ.Θεολόγου, Κ.Κοντογιαννίδης, Π.Τσιτσόπουλος, Φ.Τσιτσόπουλος

2^ο διεθνές και πανελλήνιο συμπόσιο ανακουφιστικής και παρηγορητικής αγωγής. 5-7.3.99, Αθήνα

Περιλήψεις ανακοινώσεων: Αριθμός εργασίας 6, σελ. 49

Γίνεται λεπτομερής αναφορά στις σύγχρονες, ήπιες μεθόδους του ανθεκτικού στην φαρμακευτική θεραπεία πόνου που παρατηρείται σε πολλούς καρκινοπαθείς.Η χρήση των μεθόδων αυτών αποτελεί χρήσιμη και αποτελεσματική εναλλακτική λύση στην αντιμετώπιση του αφόρητου πόνου και έτσι περιορίστηκε η ανάγκη χρήσης των ανοικτών χειρουργικών επεμβάσεων (χορδοτομή, μυελοτομή), που επί δεκαετίες αποτελούσαν τη μοναδική λύση.Γίνεται αναλυτική παρουσίαση και αξιολόγηση των ενδείξεων χρήσεως της μιας ή της άλλης μεθόδου κατά περίπτωση.

Ι10. ΜΕΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΚΝΣ

Κ.Νανάσης, Χ.Τσονίδης, Ν.Κωνσταντινίδης, Θ.Θεολόγου, Α.Αυτζόγλου, Κ.Κοντογιαννίδης, Π.Τσιτσόπουλος, Φ.Τσιτσόπουλος, R.A.Frowein

2^ο διεθνές και πανελλήνιο συμπόσιο ανακουφιστικής και παρηγορητικής αγωγής. 5-7.3.99, Αθήνα

Περιλήψεις ανακοινώσεων: Αριθμός Εργασίας 21, σελ.64

Διακόσιοι ασθενείς που αντιμετωπίσθηκαν στις δύο κλινικές σε διάστημα μίας εξαετίας. Κατανομή ανάλογα της εντόπισης: εγκέφαλος (141). Σπονδυλική στήλη, ΝΜ (59). Δευτεροπαθείς μεταστάσεις Σ.Σ. από μετάσταση εκ του εγκεφάλου. Κατανομή ανάλογα με την πρωτοπαθή εστία: Βρόγχοι (66), Μαστός (14), Νεφρός (12), Μελάνωμα (5), Γαστρεντερικό (2), Ωοθήκες (2), Φάρυγγας (2) Κόλπος (1) άλλοι (3). Άγνωστη η πρωτοπαθής εστία (31). Στην Σ.Σ. έχουμε ανάλογη συχνότητα μόνο που οι μεταστάσεις από Ca προστάτου είναι πολύ συχνότερες (13) από τον εγκέφαλο.Διαπιστώθηκε ότι η εγχείρηση μεταστάσεων του ΚΝΣ παραμένει επέμβαση παρηγορικoύ χαρακτήρα και με πολύ στενή και αυστηρή ένδειξη μπορεί να βοηθήσει μόνο το 1/5 των ασθενών με προοπτική 6μήνου. Οι πρόοδοι στη διαγνωστική και θεραπεία των πρωτοπαθών όγκων κατέστησαν δυνατή, κυρίως σε μεταστάσεις από Ca νεφρού και προστάτη την σχετικά ευνοϊκότερη πρόγνωση , μερικές φορές για χρόνια, αλλά και την καλύτερη ποιότητα ζωής στο διάστημα της επιβίωσης.

Ι11. ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΚΑΘΗΛΩΣΗΣ ΤΟΥ ΝΩΤΙΑΙΟΥ ΜΥΕΛΟΥ ΣΕ ΛΙΠΟΜΗΝΙΓΓΟΚΗΛΕΣ.  ΠΡΩΙΜΗ ΚΑΙ ΟΨΙΜΗ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΟΛΟΓΙΑ

Α.Μηντελής, Κ.Νανάσης, Χ.Τσονίδης, Φ.Τσιτσόπουλος

14^ο Βορειοελλαδικό Συνέδριο, 22-24.4.1999, Θεσσαλονίκη.

Περιλήψεις ανακοινώσεων: αριθμός Εργασίας 128, σελ. 40

Αναλύονται 4 περιπτώσεις παιδιών με λιπομηνιγγοκήλη από σύνολο 43 παιδιών που αντιμετωπίστηκαν χειρουργικά λόγω μηνιγγο- ή μηνιγγομυελοκήλης, την τελευταία 7ετία στην κλινική μας. Τα 4 παιδιά χειρουργήθηκαν λόγω εμφάνισης πρώιμων και όψιμων παρέσεων και ορθοκυστικών διαταραχών σε όλες τις περιπτώσεις. Η τελική και ολοκληρωμένη διάγνωση, ειδικά σε ότι αφορά την καθήλωση του νωτιαίου μυελού, τέθηκε σε όλες τις περιπτώσεις και με τη διενέργεια MRI της σπονδυλικής στήλης. Στις δύο περιπτώσεις (3 μηνών, 18 μηνών) που αντιμετωπίστηκαν λόγω πρώιμης συμπτωματολογίας παρατηρήθηκε πλήρης υποχώρηση των προεγχειρητικών νευρολογικών διαταραχών. Στις υπόλοιπες δύο περιπτώσεις (10 και 12 ετών) που αντιμετωπίστηκαν λόγω όψιμης εγκατάστασης παρέσεως και ορθοκυστικών διαταραχών, οι μεν πρώτες υποχώρησαν μόνον μερικώς οι δε δεύτερες πλήρως.Έστω και μόνο η πρώιμη διαπίστωση ελαφρών ορθοκυστικών διαταραχών θέτει την ένδειξη για άμεση χειρουργική αντιμετώπιση. Σε ύπαρξη λιπομηνιγγοκήλης με γνωστή καθήλωση του νωτιαίου μυελού και επιλογής μη προφυλακτικής επέμβασης, είναι απαραίτητος ο στενός ουροδυναμικός και νευρολογικός έλεγχος ώστε η επέμβαση να γίνει έγκαιρα με την εμφάνιση έστω και ελαφρών διαταραχών. Η MRI της σπονδυλικής στήλης είναι πλέον η εξέταση εκλογής για τη διάγνωση της λιπομηνιγγοκήλης με καθήλωση του νωτιαίου μυελού και τον σχεδιασμό της επικείμενης επέμβασης.

Ι12. Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΑΚΤΙΝΟΣΚΟΠΙΚΟΥ ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΟΣ (C-ARM)  ΣΤΗ ΔΙΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΗ ΕΝΤΟΠΙΣΗ ΤΟΥ ΕΠΙΠΕΔΟΥ ΤΗΣ ΒΛΑΒΗΣ ΣΤΗΝ ΟΜΣΣ.

Α. Μηντελής, Κ.Νανάσης, Χ.Τσονίδης, Φ.Τσιτσόπουλος.

14^ο Βορειοελλαδικό Συνέδριο, 22-24.4.1999, Θεσσαλονίκη.

Περιλήψεις ανακοινώσεων: αριθμός εργασίας 129, σελ. 41.

Σε 5 «προβληματικές» περιπτώσεις όπως: ιεροποιήσεις, ή οσφυοποιήσεις σπονδύλων, προηγηθέν χειρουργείο, παχυσαρκία, σπονδυλολίσθηση,η χρήση του C-ARM διεγχειρητικά, βοήθησε στον ακριβή εντοπισμό του σημείου – στόχου της επέμβασης, χωρίς να διενεργηθούν μεγάλες εγχειρητικές τομές, εκτεταμένοι τραυματισμοί ιστών και αποφεύχθηκαν λάθη στον εντοπισμό . Παρόλη την εμπειρία του νευροχειρουργού η διεγχειρητική ακτινοσκόπηση (C-ΑΡΜ) είναι πολύ χρήσιμη σε ανάλογες περιπτώσεις για τον ακριβή εντοπισμό του ύψους και της θέσης που σχεδιάστηκε η επέμβαση στην οσφυϊκή, θωρακοσφυϊκή και οσφυοϊερά χώρα.

Ι13. PARASITIC INFESTATIONS OF THE CNS

Nanassis K., Theologou Th., Konstantinidis N., Anagnostopoulos I., Mategic S., Bascarevic V., Kristic L.j., Grbic R., Tomanovic A., Alexiadou C., Rudolf J., Charalambopulos Ph., Gregoriou C., Vlachos C..

14^th Meeting  of the Hellenic Society for Neuroscience. 14-16.5.1999, Volos.

Περιλήψεις εργασιών: Αριθμός Poster P42

Eighteen cases (12 male, 6 female) of CNS echinococcosis were operated upon between 1971 and 1977, as well as 4 cases of CNS cysticercosis between 1987 and 1992 (2 males, 2 females). All patients lived in Northern Hellas (Macedonia and Thrace). Patients with echinococcosis were 6 to 70 years old, the age of patients with cysticercosis ranged from 42 to 53 years. Furthermore, 18 cases of echinococcosis and 14 of cysticercosis managed in Pristina G.H., Kossovo, Yugoslavia, while 11 cases of echinococcosis and 2 of cysticercosis managed in Cologne University Neurosurgical, Department, Germany. Also, 4 cases of cysticercosis managed in Neurosurgery Clinic, Venizelio Hospital Heraklion, Crete, Hellas. Surgery was performed in all patients, two of the died in the immediate postoperative period. Follow-up by echinococcosis surgery extended from 18 months to 10 years with favorable functional outcome and no signs of disease recurrence. Functional results of surgery by cysticercosis patients (follow-up period 4 to 11 yrs), were very good and recurrence was not observed.

Ι14. ΣΗΡΑΓΓΩΔΗ ΑΙΜΑΓΓΕΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΝΩΤΙΑΙΟΥ ΜΥΕΛΟΥ, ΑΝΑΛΥΣΗ 117 ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΩΝ

Ζευγαρίδης Δ., Νανάσης Κ.

1^ο Πανελλήνιο Συνέδριο Αγγειακών Εγκεφαλικών Νόσων , 29.9-1.10.1999, Θεσσαλονίκη.

Βιβλίο Περιλήψεων: σελ.23, P29

Αναλύθηκαν τα δεδομένα 48 εργασιών (δημοσιευμένες μεταξύ 1903) και 1996, 107 ασθενείς με 108 αγγειώματα) με πληροφορίες γύρω από προ-θεραπευτικούς κλινικούς και ακτινολογικούς παράγοντες, θεραπευτικές μεθόδους και αποτελέσματα καθώς επίσης και τα δεδομένα 9 ασθενών της κλινικής μας.47 ασθενείς ήταν άντρες και 69 γυναίκες (ηλικίας μεταξύ 12 και 88 ετών) 39% των αγγειωμάτων βρέθηκαν στην αυχενική μοίρα, 54% στη θωρακική και 7% στην οσφυϊκή μοίρα του νωτιαίου μυελού. Η μέση ηλικία των ασθενών ήταν 42 έτη, η μέση διάρκεια των συμπτωμάτων 32 μήνες. 58% των δυσπλασιών έδειξαν κλινικά ή ακτινολογικά σημεία αιμορραγίας. 66% των χειρουργικών ασθενών παρουσίασαν βελτίωση της νευρολογικής κλινικής εικόνας 28% παρέμειναν σταθεροί ενώ 6% παρουσίασαν επιδείνωση μετεγχειρητικά. Σύντομη διάρκεια συμπτωμάτων (<3 έτη) επηρέασε ευνοϊκά σε στατιστικά σημαντικό βαθμό το αποτέλεσμα. Η έγκαιρη χειρουργική αντιμετώπιση συμπτωματικών ασθενών είναι ενδεδειγμένη. Οι ασθενείς που πρωτοπαρουσιάζουν συμπτώματα δείχνουν πάντοτε προοδευτική επιδείνωση.

Ι15. ΣΗΡΑΓΓΩΔΗ ΑΙΜΑΓΓΕΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ ΚΑΙ ΕΠΙΛΗΨΙΑ. ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΣΕ 77 ΑΣΘΕΝΕΙΣ.

Ζευγαρίδης Δ., Νανάσης Κ

1^ο Πανελλήνιο Συνέδριο Αγγειακών Εγκεφαλικών Νόσων , 29.9-1.10.1999, Θεσσαλονίκη.

Βιβλίο Περιλήψεων: σελ.23, P28

Μεταξύ 1984 και 1993 εγχειρίστηκαν στις πανεπιστημιακές κλινικές του Μονάχου, του Φράιμπουργκ και της Βέρνης 168 ασθενείς με 180 σηραγγώματα. Επιληπτικοί σπασμοί ήταν το πρώτο κλινικό σύμπτωμα σε 90 ασθενείς (97 σηραγγώματα). Εξετάσαμε 77 ασθενείς από αυτή την ομάδα, από τους οποίους είχαμε όλες τις απαραίτητες πληροφορίες. Η μικρότερη διάρκεια μετεγχειρητικής παρακολούθησης ήταν ένας χρόνος, ο μέσος όρος μετεγχειρητικής παρακολούθησης ήταν 39 μήνες (1-9 χρόνια). Η ηλικία των ασθενών κυμαινόταν μεταξύ τριών και 72 ετών με μέσο όρο τα 36,8 έτη, 41 ασθενείς ήταν άνδρες και 36 γυναίκες. Υπήρχαν τέσσερα περιστατικά με πολλαπλά σηραγγώματα. Συνολικά βρέθηκαν 83 σηραγγώδεις ανωμαλίες. Η μαγνητική τομογραφία φάνηκε ανώτερη της αξονικής τομογραφίες στη διάγνωση. Η αγγειογραφίες δε μπόρεσαν να διαγνώσουν τις ανωμαλίες. Μόνο δύο ασθενείς (2,5%) παρουσίασαν επιδείνωση της νευρολογικής τους κατάστασης μετεγχειρητικά. Η θνητότητα ήταν μηδενική. Κατά την τελευταία εξέταση 68 (88,5%) ασθενείς ήταν ελεύθεροι επιληπτικών σπασμών, 48 (62,3%) από αυτούς χωρίς οποιαδήποτε αντιεπιληπτικά φάρμακα. Σε 38 ασθενείς αφαιρέθηκε κατά την εγχείρηση μόνο η σηραγγώδης ανωμαλία, σε 28 ασθενείς αφαιρέθηκε η σηραγγώδης ανωμαλία μαζί με τη γειτονική γλοιώδη περιοχή, η οποία ήταν διαποτισμένη με αιμοσιδερίνη. Στους υπόλοιπους 11 ασθενείς αφαιρέθηκε μόνο τμήμα της διαποτισμένης περιοχής μαζί με την ανωμαλία. Στατιστική ανάλυση των αποτελεσμάτων (χ2-δοκιμασία) δεν έδειξε καμία διαφορά όσον αφορά την αντιμετώπιση των επιληπτικών σπασμών. Η ανάλυση της διάρκειας των συμπτωμάτων πριν από την εγχείρηση έδειξε ότι μικρή διάρκεια συμπτωμάτων ήταν συνδεδεμένη με ευνοϊκότερα αποτελέσματα στον έλεγχο της επιληψίας (χ2-δοκιμασία  p<0,05). Η ταχεία διάγνωση και εγχειρητική αφαίρεση των σηραγγωδών ανωμαλιών έχει τα καλύτερα αποτελέσματα. Η απλή αφαίρεση της ανωμαλίας είναι αρκετή.

Ι16. Η ΕΠΙΚΑΙΡΗ ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΗΣ ΝΕΥΡΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΣΤΗΝ ΙΑΤΡΙΚΗ  ΠΡΑΞΗ

Π.Τσιτσόπουλος, Δ.Μιχαηλίδης, Κ.Νανάσης, Χ.Τσονίδης, Φ.Τσιτσόπουλος.

5^ο Συνέδριο Φοιτητών Ιατρικής Ελλάδος 23-25.4.1999, Αλεξανδρούπολη

Περιλήψεις ανακοινώσεων: Αριθμός εργασίας 173.

Έγινε αναδρομική μελέτη των νεογνών, βρεφών, παιδιών που αντιμετωπίστηκαν χειρουργικά στην κλινική την τελευταία 7ετία. Η κατανομή της πάθησης ήταν η εξής:Σ Όγκοι Κ.Ν.Σ., Σ.Σ. και κρανίου (103), υδροκέφαλος (182), Κ.Ε.Κ. (173), κακώσεις Σ.Σ., δισκογενείς και αγγειακές παθήσεις Σ.Σ. (23) κακώσεις και όγκοι περιφ. Νεύρων (11), αυτόματες ενδοεγκεφαλικές αιμορραγίες και αγγειακές δυσπλασίες εγκεφάλου (17), φλεγμονώδεις παθήσεις Κ.Ν.Σ. (12), κρανιοσυνοστεώσεις (9), μηνιγγομύελο- και λιπομηνιγγομυελοκήλες (43), μηνιγγοεγκεφαλοκήλες (13), άλλες δυσραφίες Σ.Σ. (2), διάφορες δυσπλασίες ενδοκρανίου (19).

Οι ραγδαίες εξελίξεις στη διαγνωστική, θεραπευτική και χειρουργική αντιμετώπιση των παθήσεων του Κ.Ν.Σ. και των περιβλημάτων του (MRI, Νευροενδοσκοπία, Ραδιοχειρουργική, Στερεοταξία, ενδοαγγειακή επεμβατική νευροχειρουργική, εξέλιξη νέων τύπων βαλβίδων, συστήματα Νευροπλοήγησης, Γενετική κ.λ.π.) βρίσκουν την αντανάκλασή τους στη σημαντική βελτίωση στα αποτελέσματα της παρέμβασης της παιδονευροχειρουργικής στην καθημερινή ιατρική πράξη.

Ι17. ΑΠΟΙΟΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΣΕ ΝΕΥΡΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ

Θ.Α.Καρακόζογλου,Ι.Κ.Τσόρλαλης, Π.Ν.Χατζηιωάννου,Κ.Α.Νανάσης,Χ.Α.Τσονίδης

5^ο Συνέδριο Φοιτητών Ιατρικής Ελλάδας, 23-24.4.1999, Αλεξανδρούπολη.

Περιλήψεις ανακοινώσεων: Αριθμός Εργασίας 175

Οι διαταραχές του ισοζυγίου ύδατος και ηλεκτρολυτών, που προκαλούνται από την εμφάνιση του νευρογενούς αποίου διαβήτου, επιπροστίθενται στις συνέπειες της αιτιολογικής βλάβης, με αποτέλεσμα την ανάπτυξη ενός φαύλου κύκλου καταστροφικού για το ΚΝΣ. Στη μελέτη αυτή γίνεται αναφορά στην εμπειρία που αποκτήθηκε από την αντιμετώπιση νευροχειρουργικών ασθενών με κεντρικό άποιο διαβήτη στην Β΄ Νευροχειρουργική Κλινική Α.Π.Θ., τόσο στη Μονάδα Εντατικής Παρακολούθησης Νευροχειρουργικών Ασθενών, όσο και στα Εξωτερικά Ιατρεία. Παρατίθενται η διαγνωστική μεθοδολογία που ακολουθείται,οι διαφοροδιαγνωστικοί προβληματισμοί, καθώς και το πρωτόκολλο αντιμετώπισης αυτών των περιπτώσεων.

Ι18. ΤΡΑΥΜΑΤΙΚΗ ΡΗΞΗ ΤΟΥ ΕΓΚΑΡΣΙΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΤΟΥ ΑΤΛΑΝΤΟΣ

Ζ.Ι.Γκατζιούφας,Α.Γ.Παπαδημητρίου,Π.Ν.Χατζηιωάννου,Κ.Α. Νανάσης,Χ.Α. Τσονίδης

5^o Συνέδριο Φοιτητών Ιατρικής Ελλάδας, 23-24.5.1999, Αλεξανδρούπολη

Περιλήψεις ανακοινώσεων: αριθμός εργασίας 174

Ο εγκάρσιος της σπονδυλικής στήλης, εξασφαλίζει την σταθερότητα του άτλαντος. Η ακεραιότητα του συνδέσμου έχει τόσο προγνωστική όσο και διαγνωστική σημασία. Στις περιπτώσεις ρήξης του εγκαρσίου συνδέσμου δεν είναι δυνατή η αποκατάστασή του και η αστάθεια του Α1 πρέπει να αντιμετωπισθεί με σπονδυλοδεσία Α1-Α2.Στον απλό ακτινολογικό έλεγχο η ρήξη του συνδέσμου αποκαλύπτεται έμμεσα. Παρόμοια έμμεσα στοιχεία απεικονίζονται και στην αξονική τομογραφία. Η μαγνητική τομογραφία παρέχει εξαιρετική απεικόνιση της ανατομίας του εγκαρσίου συνδέσμου. Στην παρούσα μελέτη κατατίθεται η εμπειρία που αποκτήθηκε από την αντιμετώπιση παρόμοιων περιστατικών στην Β΄ Νευροχειρουργική Κλινική Α.Π.Θ.

Ι19. ΟΙ ΜΕΤΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΕΣ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ ΚΑΙ Η ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥΣ ΜΕΤΑ ΑΠΌ ΠΡΟΣΘΙΑ ΠΡΟΣΠΕΛΑΣΗ   ΤΗΣ ΑΜΣΣ  ΕΠΙ ΔΙΣΚΟΚΗΛΗΣ ΚΑΙ ΑΥΧΕ­ΝΙΚΗΣ ΣΠΟΝΔΥΛΩΣΗΣ

Nανάσης Κ.

Συνέδριο Νευροχειρουργικής “Νέες τάσεις στη Νευροχειρουργική”, 2-14.3.1992, Αθήνα.

Περιλήψεις εργασιών: αρ. εργασίας 33

Σε 277 επεμβάσεις σημειώθηκε επί 5 ασθενών προσθία και επί 2 οπισθία μετακίνηση του υλικού της σπονδυλοδεσίας, επιπλοκές που αντιμετωπίστηκαν χειρουργικώς. Σε 1 ασθενή παρατηρήθηκε πάρεση του παλίνδρομου ν. που υποχώρησε εντός 10 μηνών. 2 ασθενείς (0,72%) με βεβαρυμένη προεγχειρητική κατάσταση απεβίωσαν. Σε 2 ασθενείς παρουσιάστηκε σπονδυλίτις που αντιμετωπίστηκε με αντιβίωση και ακινητοποίηση της ΑΜΣΣ. Το συνολικό ποσοστό ανήλθε σε 4,33%.

Ι20. Η ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΩΝ ΤΟΥ ΑΥΤΟΝΟΜΟΥ ΝΕΥΡΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ Η ΧΡΟΝΙΚΗ ΤΗΣ ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟΥ ΘΑΝΑ­ΤΟΥ ΣΕ 102 ΝΕΥΡΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ

Nανάσης Κ.

Συνέδριο Νευροχειρουργικής “Νέες τάσεις στη Νευροχειρουργική”, 2-14.3.1992, Αθήνα.

Περιλήψεις εργασιών: αρ. εργασίας 35

Η κατανομή των νευροφυτικών διαταραχών αφορούσε σε υπέρτα­ση (45%), υπόταση (42%), ταχυκαρδία (64%), βραδυκαρδία (9%), υπερθερμία (31%) και υποθερμία (25%). Στο 14% των ασθενών δεν σημειώθηκαν νευροφυτικές διαταρα­χές. Στο 14% των ασθενών δεν σημειώθηκαν νευροφυτικές διαταρα­χές. Κατά μέσον όρο η εμφάνιση αυτών σημειώθηκε στις Κ.Ε.Κ. 8 ώρες, στις ανευρυσματικές αιμορραγίες 3,5 ώρες, στις αυτόματες ενδοεγκεφαλικές αιμορραγίες 6 ώρες και στις υποσκηνίδιες εξεργα­σίες 12 ώρες προ της εγκατάστασης του εγκεφαλικού θανάτου.

Ι21. ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΣΥΜΠΑΓΟΥΣ ΜΟΡΦΗΣ ΕΧΙΝΟΚΟΚΚΟΥ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ ΜΕ ΜΟΝΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΕΠΙΛΗΠΤΙΚΕΣ ΚΡΙΣΕΙΣ: ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΚΑΙ ΝΕΥΡΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ

Νανάσης Κ., Τσιτσόπουλος Φ., Πέτσας Γ., Γρηγορίου Κ.

12^ο Πανελλήνιο Συνέδριο Λοιμώξεων, 29-31.1.1993, Αθήνα.

Περιλήψεις ανακοινώσεων: αριθμός εργασίας 18, σελ.37

Επί του συνόλου των εχινοκοκκικών εντοπίσεων στο ανθρώπινο σώμα παρατηρείται σε ποσοστό 8-9% εντόπιση στον εγκέφαλο, αλλά του τύπου της υδάτιδος κύστεως. Τα 2/3 των ασθενών είναι κάτω των 15 ετών και κατά κανόνα από αγροτικές περιοχές. Η ιδιαιτερότητα της αναλυομένης περίπτωσης έγκειται στον συμπαγή χαρακτήρα του εχινοκόκκου, που είναι άκρως σπάνιος, στην μονήρη του εντόπιση στον εγκέφαλο χωρίς συνύπαρξη εντοπίσεων στα σπλάχνα και στο μακρό ιστορικό. Η εν λόγω εξεγασία αφαιρέθηκε ριζικώς με τη σκέψη του αστρο­κυττώματος. Η μετεγχειρητική πορεία υπήρξε ομαλή χωρίς νευρο­λογική σημειολογία και χωρίς εμφάνιση επιληπτικών κρίσεων. Η έκπλη­ξη αφορούσε στην ιστολογική εξέταση που κατέδειξε την ύπαρ­ξη σκωλη­κο­κεφαλών, χιτίνης, επασβεστώσεων και κοκκιωματώδους ιστού βάζοντας τη διάγνωση της συμπαγούς μορφής εχινοκόκκου. Λόγω της σπανιότητας της εντόπισης εχινοκόκκου στον εγκέφαλο και με αφορμή αυτή την περίπτωση γίνεται αναφορά στη διεθνή βιβλιο­γραφία και παρουσιάζονται οι σύγχρονες διαγνωστικές και θεραπευ­τικές δυνατότητες αντιμετώπισης του εχινοκόκκου του εγκεφάλου.

Ι22. ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΥΣΑ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΚΥΣΤΙΚΕΡΚΩΣΗΣ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ ΚΑΙ Η ΝΕΥΡΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΤΗΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ

Νανάσης Κ., Γρηγορίου Κ., Τσιτσόπουλος Φ.

12^ο Πανελλήνιο Συνέδριο Λοιμώξεων, 29-31.1.1993, Αθήνα.

Περιλήψεις ανακοινώσεων: αριθμός εργασίας 19, σελ.38

Η παρουσίαση αφορά σε μία 47χρονη ασθενή πού ενεφάνισε ανθεκτικές στην θεραπεία επιληπτικές κρίσεις. Η ΗΑΤ εγκεφάλου έδειξε την ύπαρξη κυστικού μορφώματος δεξιά βρεγματικώς με δακτυλιοειδή πρόσληψη σκιαστικού και περιεστιακό οίδημα. Μετά την ριζική αφαίρεση του εν λόγω μορφώματος διαπιστώθηκε ότι επρόκειτο για κυστικέρκωση. Μετεγχειριτικώς χορηγήθηκε Vermox και ήπιες δόσεις αντιεπιληπτικών φαρμάκων, πού αργότερα διεκόπησαν, ενώ η ασθενής κατέστη ελευθέρα επιληπτικών κρίσεων.

Ι23. ΑΥΤΟΜΑΤΗ ΚΑΙ ΜΕΤΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΗ ΣΠΟΝΔΥΛΙΤΙΣ ΚΑΙ ΔΙΣΚΙΤΙΣ ΤΗΣ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ

Νανάσης Κ., Γρηγορίου Κ., Τσιτσόπουλος Φ.

12^ο Πανελλήνιο Συνέδριο Λοιμώξεων, 29-31.1.1993, Αθήνα.

Περιλήψεις ανακοινώσεων: αριθμός εργασίας 10, σελ.32

 Σε 21 περιπτώσεις σπονδυλίτιδος, δισκίτιδος ή σπονδυλοδισκίτιδος, ποικίλης αιτιολογίας, εξετάζονται οι κλινικές εκδηλώσεις, η διαγνωστική διαδικασία και οι αιτιολογικοί παράγοντες. Σε 10 ασθενείς βρέθηκε η γενεσιουργός αιτία προεγχειρητικώς, σε 4 είχε προηγηθεί επέμβαση στην Σ.Σ. και σε 1 τραυματισμός. Από τους 8 ασθενείς πού πάρθηκε υλικό, η καλλιέργεια έδειξε στους 5 τη ύπαρξη Σταφυλοκόκκου, σε 1 Aerobacter  aerogenes και σε 2 ήταν στείρο μικροβίων. Αναλύονται τα εργαστηριακά ευρήματα και τα αποτελέσματα της συντηρητικής και της χειρουργικής αντιμετώπισης. Συμπερασματικώς η χειρουργική αντιμετώπιση είναι η μέθοδος εκλογής όταν ανεπαρκεί η συντηρητική αγωγή και όταν εμφανίζονται πιεστικά νευρολογικά σημεία.

Ι24. CHEMOPROPHYLAXIS IN NEUROSURGERY DEPARTMENTS IN CROATIA  AND GREECE.

      Papaioannidou P., K. Nanassis, V. Vlahovic-Palcevski, D. Ledic, Ph. Tsitsopoulos.

      4ο Πανελλήνιο Συνέδριο Φαρμακολογίας, 19-20.5.2006, Πάτρα.

      Posters: 65

The aim of the present study was to compare the status of Chemoprophylaxis in Neurosurgery Departments of two University Hospitals in Croatia and in Greece, and to check if general guidelines for Chemoprophylaxis in Neurosurgery are met. The Croatian and Greek surgeons replied to the same questionnaire, which investigated the conformance to general guidelines and the behavior of the surgeons in Neurosurgical Chemoprophylaxis in patients having a low or a high risk for a post-surgical infection. The following issues in Chemoprophylaxis were checked: 1) application of Chemoprophylaxis, 2) duration and time of initiation of Chemoprophylaxis and 3) the kind of antibiotics used. In patients with a low risk for a post-surgical infection. In conclusions, the behavior of Croatian and Greek neurosurgeons in application of antimicrobial Chemoprophylaxis reflects the status of microbial resistance in each country, as well as their fear for CNS infections.

Ι25. ΥΨΗΛΗΣ ΚΑΚΟΗΘΕΙΑΣ ΑΣΤΡΟΚΥΤΤΩΜΑΤΑ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ: Η ΠΡΟΓΝΩΣΗ   ΤΟΥΣ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟ ΕΙΔΟΣ ΤΗΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΕΞΑΙΡΕΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΤΟΠΙΚΗ ΧΗΜΕΙΟΘΕΡΑΠΕΙΑ.

      Καρακώστα Ε., Νανάσης Κ., Σύρμου Ε., Αναγνωστόπουλος Ι., Τσιτσόπουλος Φ.

       22^ο Βορειοελλαδικό Ιατρικό Συνέδριο, 19-21.4.2007, Θεσσαλονίκη.

      Περιλήψεις ανακοινώσεων: αριθμός εργασίας 10, σελ.9

Μετά από αξιολόγηση της πορείας 74 αντιμετωπισθέντων ασθενών με αστροκύττωμα III και IV βαθμού διαπιστούται ότι παρόλο που κατά τις τελευταίες δύο δεκαετίες δεν έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος στην θεραπεία των αστροκυττωμάτων III και IV βαθμού, φαίνεται ότι οι τρέχουσες θεραπείες προσφέρουν μια καλύτερη ποιότητα ζωής στους ασθενείς αυτούς. Σ’ αυτό έχουν συμβάλλει τόσο οι πρόοδοι στις χειρουργικές τεχνκές όσο και οι νέες απεικονιστικές μέθοδοι που επιτρέπουν έναν εξατομικευμένο σχεδιασμό της χειρουργικής επέμβασης.

Ι26. ΑΥΤΟΜΑΤΗ ΕΝΔΟΚΟΙΛΙΑΚΗ ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑ: ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΜΕ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ ΕΝΔΟΚΟΙΛΙΑΚΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΠΑΡΟΧΕΤΕΥΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

Μέτσης Μ., Νανάσης Κ., Τσιτούρας Β., Τσιτσόπουλος Π., Μαρινόπουλος Δ., Τσιτσόπουλος Φ.

        22^ο Βορειοελλαδικό Ιατρικό Συνέδριο, 19-21.4.2007, Θεσσαλονίκη

      Περιλήψεις ανακοινώσεων: αριθμός εργασίας 15, σελ.10

Μετά από αξιολόγηση της πορείας 62 αντιμετωπισθέντων ασθενών με αυτόματη ενδοκοιλιακή αιμορραγία διαπιστώνεται μόνο ελαφρά υπεροχή, μη στατιστικώς σημαντική, ως προς την επιβίωση, μεταξύ των ασθενών που αντιμετωπίστηκαν με άμεση τοποθέτηση εξωτερικής κοιλιακής παροχέτευσης και αυτών που αντιμετωπίστηκαν αρχικά συντηρητικά και τοποθετήθηκε σε δεύτερο χρόνο εξωτερική κοιλιακή παροχέτευση.

Ι27. ΕΥΘΕΙΑΣΜΟΣ ΤΗΣ ΑΥΧΕΝΙΚΗΣ ΜΟΙΡΑΣ ΤΗΣ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ (ΑΜΣΣ): ΑΚΤΙΝΟΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΝΕΥΡΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ

Σύρμου Ε., Νανάσης Κ., Καρακώστα Ε., Κώττας Σ., Τσονίδης Χ., Τσιτσόπουλος Φ.

22^ο Βορειοελλαδικό Ιατρικό Συνέδριο, 19-21.4.2007, Θεσσαλονίκη

Περιλήψεις ανακοινώσεων: αριθμός εργασίας 19, σελ.11

Μετά από αξιολόγηση των κλινικών και ακτινολογικών ευρημάτων και της πορείας 965 εξετασθέντων ασθενών στα εφημερεύοντα Ε.Ι. με οιασδήποτε βαρύτητας κάκωση της ΑΜΣΣ και ευθειασμό στην α/α της ΑΜΣΣΣ.  Εξ’ αυτών οι 502 ασθενείς νοσηλεύτηκαν, εκ των οποίων στους 204 κρίθηκε απαραίτητη η ακινητοποίηση της ΑΜΣΣ με αυχενικό κηδεμόνα, ενώ σε 88 έγινε ΗΑΤ από τους οποίους οι 77 αντιμετωπίστηκαν συντηρητικά και οι υπόλοιποι 11 ασθενείς χειρουργικά. Το ακτινολογικό εύρημα του ευθειασμού της ΑΜΣΣ στις κακώσεις αυτές πρέπει να συνεκτιμάται με τα υποκειμενικά συμπτώματα του ασθενούς. Ο περαιτέρω πλήρης ακτινοδιαγνωστικός έλεγχος (CT, MRI), επί κλινικών ενδείξεων ή επί επιμένουσας συμπτωματολογίας κρίνεται απαραίτητος για την ορθή συντηρητική ή χειρουργική αντιμετώπιση.

Ι28. ΥΔΡΟΚΕΦΑΛΟΣ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ

Τσιτούρας Β., Νανάσης Κ., Μέτσης Μ., Κωνσταντινίδης Ν., Τσιτσόπουλος Φ.

22^ο Βορειοελλαδικό Ιατρικό Συνέδριο, 19-21.4.2007, Θεσσαλονίκη

Περιλήψεις ανακοινώσεων: αριθμός εργασίας 18, σελ.11

Από την αξιολόγηση 182 επεμβάσεων παροχέτευσης του ΕΝΥ σε ασθενείς 10 ωρών έως 14 ετών με υδροκέφαλο ποικίλης αιτιολογίας καταγράφηκαν δύο κύριες κατηγορίες επιπλοκών (επιμόλυνση παροχετευτικού συστήματος και λειτουργική αστοχία του συστήματος). Τα συστήματα παροχέτευσης με τη χρήση προγραμματιζομένων βαλβίδων δίνουν μεν την δυνατότητα της έξωθεν διόρθωσης της ροής του ΕΝΥ σε περιπτώσεις υπερ- ή υπολειτουργίας παροχετευτικού συστήματος χωρίς να απαιτείται πλέον διορθωτική επέμβαση, προϋποθέτουν όμως την στενή παρακολούθηση του ασθενούς και την αγαστή συνεργασία με του γονείς και τους παιδιάτρους, λόγω της τεχνολογικής τους πολυπλοκότητας και των συχνών δυσλειτουργιών τους.

I29. ΟΓΚΟΙ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ. ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ, ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΤΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΜΑΣ

Ι.Αναγνωστόπουλος,Δ.Παχατουρίδης,Χ.Τσονίδης,Κ.Νανάσης,Χ.Κατσιάφας,Φ.Τσιτσόπουλος

1^ο Παιδοχειρουργικό Συμπόσιο Διεθνούς Εκθέσεως Θεσσαλονίκης, 13.9.2003.

Γίνεται αναφορά σε 34 παιδιά με όγκο εγκεφάλου. Στις 22/34 περιπτώσεις η εντόπιση ήταν ο οπίσθιος κρανιακός βόθρος, ενώ στις υπόλοιπες 12 ο όγκος εντοπίζονταν υπερσκηνιδίως. Μετά την αναφορά σε διαγνωστικές και θεραπευτικές μεθόδους γίνεται ανάλυση της έκβασης των ασθενών και σύγκριση με την διεθνή βιβλιογραφία, από τα αποτελέσματα της οποίας δεν παρατηρείται σημαντική απόκλιση.

  

ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ ΣΕ  ΕΛΛΗΝΙΚΟΥΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΥΣ & ΤΙΜΗΤΙΚΟΥΣ ΤΟΜΟΥΣ (Κ)

Κ1. ASTROCYTOMAS: CLINICOSURGICAL EVALUATION REGARDING NEUROPATHOLOGICAL FINDINGS. A PROPOS 31 CASES.

Tsitsopoulos Ph.,Baloyiannis S.,Tsonidis Ch.,Nanasis K.,Kosta V.,Anagnostopoulos I.

Τόμος: H Νευρολογία προ της τρίτης χιλιετίας. (Δημοσίευση στα Αγγλικά)

Απόδοσις τιμής εις την μνήμην του Καθηγητού Αγαπητού Διακογιάννη.Έκδοσις της Α΄Νευρολογικής Κλινικής Α.Π.Θ., Καθ. Σ. Μπαλογιάννης, Θεσσαλονίκη, 2001, σελ. 260-272.

A clinicosurgical evaluation of 31 treated astrocytomas was attempted, as well as an estimation of the postoperative follow up of fl-ese cases, always in correlation with the pathology, of these tumors. In conclusion the ultrastructrure analysis of astrocytomas, of the adult, revealed that this tumor is characterized by a dense cellular network, which is formed by cells, which retrain each one of them the main morphological characters, that the tumor demonstrates in vivo. Useful information from the above clinicopathological correlation was obtained, which is finally analyzed.

        Κ2. ΕΚΤΟΠΟΣ ΦΑΙΑ ΟΥΣΙΑ ΜΕ ΕΣΤΙΑΚΕΣ ΚΡΙΣΕΙΣ-ΜRI ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ

            Μ. Τσολάκη, Κ. Νανάσης, Α. Κάζης, Κ. Ρουτσώνης

Τιμητικός τόμος στον καθηγητή Α. Διακογιάννη, Τόμος 21 της Επιστημονικής Επετηρίδος του Τμήματος Ιατρικής  Θεσσαλονίκης, 1994, σελ. 433-438.

Περιγράφεται περίπτωση ασθενούς 27 ετών, η οποία από διετίας παρουσίασε αισθητικές εστιακές κρίσεις δεξιά που πρόσφατα γενικεύτηκαν. Η νευρολογική εξέταση της ασθενούς ήταν φυσιολογική. Το ΗΕΓ έδειξε μετρίου βαθμού διάχυτες, βραδείες και παροξυντικές δρα­στη­ριότητες με υπεροχή αριστέρα. Το CT-SCAN απέβη φυσιολογικό, αλλά η μαγνητική τομογραφία κατέδειξε ετερότοπο φαιά ουσία (οζιδια­κού τύπου) άμφω κυρίως όμως αριστερά η οποία ορμώμενη εκ των υποπλαστικών πλαγίων κοιλιών εισέδυε εντός της λευκής ουσίας των βρεγματικών λοβών.Σκοπός της παρουσίασης είναι εκτός της σπανιότητας του περι­στατικού να τονιστεί η καθοριστική συμβολή της μαγνητικής τομογρα­φίας στη διάγνωση όπου το CT-SCAN απέβη φυσιολογικό.

Κ3. Νευροχειρουργικές παρεμβάσεις στις νευροεκφυλιστικές νόσους.

    Ιστορική εξέλιξη και νέοι προσανατολισμοί.

    Νανάσης Κίμων

    Perspectives in Neurosciences, Ed. By S. Baloyannis  In Memory of Prof. A. 

    Diakoyannis, GOL, ISBN: 960-88852-0-5, 2005; 491-496

Η ραγδαία ανάπτυξη μεταπολεμικώς της στερεοταξίας και της λειτουργικής νευροχειρουργικής καθώς και των νευροαπεικονιστικών μεθόδων κατέστησαν εφικτή με ακρίβεια χιλιοστών την τρισδιάστατη στόχευση των εν τω βάθει εγκεφαλικών δομών με αποτέλεσμα να αναπτυχθούν  ήπιες χειρουργικές μεθόδοι τροποποίησης ή διέγερσης αυτών, ιδίως στην νόσο του Πάρκινσον και σε άλλες κινητικές νόσους, αλλά και να δοθεί η δυνατότητα προσπέλασης των δομών αυτών προς εμφύτευσιν νευρομοσχευμάτων σε νευροεκφυλιστικές νόσους, ισχαιμικά εγκεφαλικά έμφρακτα και σε βλάβες απο τραυματισμούς του ΚΝΣ. Τα μέχρι τώρα διεθνή δεδομένα, αλλά και η έντονη κινητικότητα που παρατηρείται στην βασική και εφαρμοσμένη έρευνα των νευροεπιστημών, της γενετικής και της μοριακής βιολογίας καθώς και η αλματώδης τεχνολογική πρόοδος  φαίνεται να προοιωνίζουν σημαντικές εξελίξεις στις ήδη γνωστές μεθόδους καθώς και την εμφάνιση νέων δυνατοτήτων και στην νευροχειρουργική αντιμετώπιση των νευροεκφυλιστικών νόσων.

Κ4. Νευροχειρουργική της τρίτης ηλικίας

        Νανάσης Κίμων

Εισήγηση στα μετεκπαιδευτικά μαθήματα Γηριατρικής και Γεροντολογίας, 2^ος κύκλος, Ι.Ε.Θ. Γηριατρική και Γεροντολογική Εταιρεία Β. Ελλάδος.16.5.2007, Θεσσαλονίκη.

Τόμος πρακτικών των εισηγήσεων στα μετεκπαιδευτικά μαθήματα Γηριατρικής και Γεροντολογίας, 2^ος Κύκλος. Επιμέλεια Θ. Δαρδαβέσης, Art of Text, Θεσσαλονίκη, σελ. 217-228, 2007

Είναι βέβαιο ότι η ενασχόληση της νευροχειρουργικής ειδικότητας με ασθενείς 3ης ηλικίας θα συνεχίσει να αυξάνεται σταδιακά και με σημαντικούς ρυθμούς στο μέλλον. Ίσως το γεγονός αυτό οδηγήσει στην ανάγκη ανάπτυξης ως υποειδικότητας της Γηριατρικής Νευροχειρουργικής. Ήδη στην Ιαπωνία υφίσταται η επιστημονική εταιρεία «Japan Geriatric Neurosurgery Society», που εκδίδει το περιοδικό «Geriatric Neurosurgery» από το 1988. Βάσει των δημογραφικών εξελίξεων η ειδικότητα της Γηριατρικής & Γεροντολογίας θα αποκτήσει κατά πάσα πιθανότητα μείζονα επιστημονική, κοινωνική και οικονομική επιρροή στα συστήματα υγείας των αναπτυγμένων χωρών, γεγονός που άρχισαν να συνειδητοποιούν με αυξανόμενη ένταση οι επαγγελματίες υγείας καθώς και οι ιθύνοντες για τον σχεδιασμό της υγειονομικής περίθαλψης τεχνοκράτες και πολιτικοί. Η εξέλιξη αυτή θα επηρεάσει αναμφίβολα και τον τρόπο άσκησης της Νευροχειρουργικής στους ασθενείς της λεγόμενης 3ης ηλικίας, όρος που μελλοντικά θα επαναπροσδιοριστεί ως προς το περιεχόμενό του και την σχέση του με την άσκηση της Ιατρικής γενικώτερα και της Νευροχειρουργικής ειδικότερα.

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ ΣΕ ΔΙΕΘΝΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑ

(χωρίς διαθέσιμο τόμο περιλήψεων) (Λ)

       Λ1.  METASTASEN DES ZENTRALNERVENSYSTEMS

           Frowein R.A, P. Sanker, K. Nanassis (Invited Speakers)

“Παρηγορική θεραπεία στον καρκίνο από χειρουργικής σκοπιάς”12-14.3.1987, Κολωνία.

Η εργασία αποτελεί μελέτη 150 ασθενών με μετάσταση στο Κ.Ν.Σ. που αντιμετωπίστηκαν στην διάρκεια μιας 6ετίας στην Πανεπιστημιακή Νευροχειρουργική Κλινική της Κολωνίας.Συνάγεται το συμπέρασμα ότι η εγχειρητική αντιμετώπιση των μεταστάσεων του Κ.Ν.Σ. παραμένει παρηγορητικού χαρακτήρα και η ενδειξη τίθεται με φειδώ εξασφαλίζοντας στο 1/5 των περιπτώσεων παράταση και ποιότητα ζωής άνω του εξαμήνου. Οι πρόοδοι στην δια­γνωστική της πρωτοπαθούς εστίας και της θεραπείας της κατέστησαν δυνατή την ευνοϊκότερη πρόγνωση μερικές φορές πολυετή επιβίωση, σε μεταστάσεις του Κ.Ν.Σ. από καρκίνωμα του νεφρού ή του προστάτη.

         Λ2. PRACTICE OF THE DIAGNOSIS OF BRAIN DEATH

          R.A. Frowein, R. Firsching, K.E. Richard, P. Sanker, K. Nanassis

Επιστημονική συνάντηση των Νευροχειρουργικών Εταιρειών Γερμανίας - Ισραήλ
15-19.3.1988, Τel Aviv

 Γίνεται αναφορά στην ιστορία της εξέλιξης των διαγνωστικών κριτηρίων τουεγκεφαλικού θανάτου, στα βασικά κλινικά στοιχεία της διάγνωσης, στα νέα νευροφυσιολογικά στοιχεία που στηρίζουν την διά­γνωση όπως τα προκλητά δυναμικά και η διακρανιακή υπερηχογραφία των εγκεφαλικών αγγείων, καθώς και στην χρήση της μέτρησης της ενδο­κρανίου πιέσεως με αξιολόγηση της αξιοπιστίας της. Αποτελεί συνο­λικά μια κριτική προσέγγιση της χρήσης της τρίτης γενεάς κριτη­ρίων διάγνωσης του εγκεφαλικού θανάτου.

        Λ3. TRAUMATISCHE INTRAZEREBRALE SPÄTBLUTUNG

          Frowein R.A., K. Nanassis, A. Karimi-Nejad, F. Thun, R. Firsching (Invited Speakers)

7η μετεκπαιδευτική ημερίδα της Γερμανικής Νευρο­χει­ρουργικής Εταιρείας
16-19.11.1988, Bad Nauheim.

Γίνεται ευρύτατη θεώρηση των καθυστερημένων αιματωμάτων που αναφέρονται στην διεθνή βιβλιογραφία, που ανέρχονται σε 77 περιπτώσεις εντός του πρώτου 48ωρου, καθώς και για 29 που απεκαλύφθησαν αργότερα στην αξονική τομογραφία. Σε αντίθεση με την δική μας περίπτωση πρόκειται πάντα για περιπτώσεις με μια αξονική τομογραφία αμέσως μετά την κρανιοεγκεφαλική κάκωση και τις υπόλοιπες πέραν του 48ωρου με αποτέλεσμα να είναι αδύνατον να διαπιστωθεί αν πρόκειται για καθυ­στερημένη διάγνωση ή για γνήσιες περιπτώσεις Bollinger’s “Spδto­poplexie”.

Λ4. KOMPLIKATIONEN NACH VENTRALEN FUSIONSOPERATIONEN NACH CLOWARD BEI ZERVIKALEN BANDSCHEIBENVORFÄLLEN

K. Nanassis, P. Sanker, R.A. Frowein, F. Thun

“Komplikationen bei und nach neuroc­hirurgischen eingriffen”, 12-14.3.1987, Düsseldorf

Αναλύονται οι μετεγχειρητικές επιπλοκές επί 277 επεμβάσεων με πρόσθια προσπέλαση της ΑΜΣΣ, για δισκεκτομή και οστεοφυτεκτομή. Η θνητότητα της επέμβασης ήταν χαμηλή (0,6%) και ανάγεται σε προϋπάρχοντα αίτια (1 περίπτωση αναπνευστικής ανεπάρκειας και 1 περίπτωση οξέος εμφράγματος του μυοκαρδίου). Σε 14 περιπτώσεις (4,6%) παρατηρήθηκαν επιπλοκές, που αντιμετωπί­σθηκαν στις περιπτώσεις μετατόπισης του υλικού της σπονδυλοδεσίας (9 ασθενείς) χειρουργικά, στις 2 περιπτώσεις σπονδυλίτιδος συντηρη­τικά, ενώ σε 1 ασθενή με πάρεση του παλινδρόμου νεύρου ακολού­θησε σταδιακά πλήρης αποκατάσταση. Γίνεται σύγκριση των επιπλοκών με βιβλιογραφικές ανα­φορές.

Λ5. SPINALE METASTASEΝ

K. Nanassis (Invited Speaker)

6^η Μετεκπαιδευτική ημερίδα της Γερμανικής Νευρο­χει­ρουργικής Εταιρείας
    19-21.11.1987, Bad Nauheim.

Παρουσίαση της αιτιοπαθογένειας, της κλινικής εικόνας και των διαγνωστικών δυνατοτήτων σε μεταστάσεις της σπονδυλικής στήλης. Εκτενής ανάλυση των παραγόντων που συναρτώνται με την ένδειξη χειρουργικής επεμβάσεως, αναφορά στις εγχειρητικές τεχνικές και στην απόφαση για σπονδυλοδεσία. Αναφορά στις συμπληρωματικές μετεγχειρητικές θεραπείες. Ανάλυση των παραμέτρων που καθορίζουν τον προσδόκιμο χρόνο επιβίωσης και την ποιότητα ζωής των ασθενών.

Λ6. NEUROSURGICAL INTERVENTIONS  ΙΝ  NEUROGENENERATIVE DISEASES

K. Nanassis (Invited Speaker)

13^th Alzheimer Europe Conference and 3^rd Hellenic National Alzheimer Disease and Related Disorders, 12-15.6.2003, Thessaloniki.

 Η ραγδαία ανάπτυξη μεταπολεμικως της στερεοταξιας και της λειτουργικής νευροχειρουργικής καθώς και των νευροαπεικονιστικών μεθόδων κατέστησαν εφικτή με ακρίβεια χιλιοστών την τρισδιάστατη στόχευση των εν τω βάθει εγκεφαλικών δομών με αποτέλεσμα να αναπτυχθούν  ήπιες χειρουργικές μέθοδοι τροποποίησης ή διέγερσης αυτών  ιδίως στην νόσο του Πάρκινσον και άλλες κινητικές νόσους αλλά και να δοθεί η δυνατότητα προσπέλασης των δομών αυτών προς εμφύτευσιν νευρομοσχευμάτων σε νευροεκφυλιστικές νόσους, ισχαιμικά εγκεφαλικά έμφρακτα και βλάβες από τραυματισμούς του ΚΝΣ. Η αυξανόμενη εμπειρία της λειτουργικής νευροχειρουργικής  και η καλύτερη κατανόηση της φυσιολογίας των βασικών γαγγλίων ανέδειξαν νέους ανατομικούς στόχους οι οποίοι καθορίζονται με μεγαλύτερη  σαφήνεια και ακρίβεια και μπορούν να προσφέρουν σημαντικά κλινικά οφέλη.Τέτοιοι στόχοι είναι ο υποθαλαμικός πυρήνας και η έσω ωχρά σφαίρα. Η χρήση της νέας γενιάς στερεοτακτικών  πλαισίων προσφέρει ακρίβεια υπολογισμών της τάξεως του 1mm. Έχει αναφερθεί σε πολλαπλές εργασίες σημαντική βελτίωση της βραδυκινησίας, της δυσκαμψίας και του τρόμου μετά ωχροτομή. Επιπλοκές παρατηρούνται στο 4% και αφορούν στην ισορροπία, στην ομιλία και στον ψυχισμό. Η θνητότητα κυμαίνεται μεταξύ 0-1%. Η θαλαμοτομή και η ωχροτομή τείνουν τώρα να αντικατασταθούν από μεθόδους που δεν προϋποθέτουν την πρόκληση ανατομικής βλάβης αλλά βασίζονται στην  συνεχή διέγερση μετά την στερεοτακτική τοποθέτηση ηλεκτροδίου στις εν τω βάθει δομές του εγκεφάλου,  όπως στον υποθαλαμικό πυρήνα και στην έσω ωχρά σφαίρα. Η μεθόδος ειναι καλά ανεκτή από τους ασθενείς και τα αποτελέσματα ενθαρυντικά. Η νόσος του Πάρκινσον απετέλεσε την αρχέτυπο νόσο για θεραπεία με νευρομεταμόσχευση. Περιορισμένες απόπειρες έγιναν στην νόσο του Huntington και μόλις τον περασμένο χρόνο στην νόσο του Alzheimer. Πολλά θα χρειαστεί ακόμα να γίνουν γνωστά και να εξελιχθούν στον τομέα αυτό για να περάσει η μεταμόσχευση νευρικού ιστού από το πειραματικό στο  ευρύ κλινικο πεδιο. Τα μέχρι τώρα δεδομένα, αλλά και η έντονη κινητικότητα που παρατηρείται στην βασική και την εφηρμοσμένη έρευνα των νευροεπιστημών, της γενετικής και της μοριακής βιολογίας φαίνεται να προοιωνίζουν σημαντικές εξελίξεις και στην νευροχειρουργική αντιμετώπιση των νευροεκφυλιστικών νόσων.

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ ΣΕ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΑ

(χωρίς διαθέσιμο τόμο περιλήψεων) (Μ)

         Μ1. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΒΟΗΘΕΙΑΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΜΗΧΑ­ΝΟΡ­ΓΑ­ΝΩΣΗΣ ΣΤΗΝ ΝΕΥΡΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΤΟΥ ΑΠΘ ΣΤΟ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ Π.Γ.Ν.  ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

          Τσιτσόπουλος Φ., Τσονίδης Χ., Νανάσης Κ., Πέτσας Γ., Γρηγορίου Κ., Χρηστίδου Β.

2^ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ιατρικής Πληροφορικής, 8-10 Μαίου 1992, Θεσσαλονίκη.

Η εργασία αυτή αφορά στην προσπάθεια εφαρμογής της μηχανοργάνωσης στη Νευροχειρουργική Κλινική του Α.Π.Θ., στο Ιπποκρά­τειο Π.Γ.Ν.Θ., με την σκέψη ότι θα βοηθούσε αφ’ ενός μεν στην συγκέν­τρωση και την ταξινόμηση του υλικού της Κλινικής, αφ’ ετέρου στην πιο οργανωμένη διδακτική δουλειά στο επίπεδο των φοιτητών και των ειδικευομένων ιατρών.

        Μ2. ΝΕΥΡΟΟΥΡΟΛΟΓΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΣΕ ΝΕΥΡΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΕΣ ΒΛΑ­ΒΕΣ ΤΟΥ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΟΥ  ΣΩΛΗΝΑ

          Τσιτσόπουλος Φ., Αναστασιάδης Γ., Νανάσης Κ., Γιασμπέκ Σ., Τσονί­δης Χ., Μισιρλόγλου Σ., Πέτσας Γ., Γαγανάκης Γ.

Τακτική Γενική Συνέλευση της Ουρολογικής Εται­ρείας Βορείου Ελλάδος, 5 Φεβρουαρίου 1993, Θεσσαλονίκη.

Στην Πανεπιστημιακή Νευροχειρουργική Κλινική του Ιπποκρατείου Π.Γ.Ν. Θεσσαλονίκης, την τελευταία πενταετία, αντιμετωπίσθηκαν 51 περιπτώσεις νευροχειρουργικών βλαβών του σπονδυλικού σωλήνα, με συνοδές νευροουρολογικές διαταραχές.Από την ανάλυση των περιπτώσεων αυτών προκύπτουν τα ακόλουθα συμπεράσματα:(1) Κατά την αντιμετώπιση νευροχειρουργικών βλαβών του σπονδυ­λικού σωλήνα που συνοδεύονται από νευροουρολογικές διαταραχές, η στενή συνεργασία νευροχειρουργού και νευροουρολόγου είναι απα­ραίτητη, για την εξασφάλιση σωστής και ολοκληρωμένης εκτίμησης και θεραπείας, τόσον των νευρογενών διαταραχών της κύστεως όσον και των επιπλοκών με τις οποίες συχνά εμπλέκεται.(2) Στις περιπτώσεις αυτές η νευρολογική εξέταση πρέπει να συνο­δεύεται από λεπτομερειακή ουρολογική εξέταση, ο δε παρακλινικός έλεγχος θα πρέπει να περιλαμβάνει και την διερεύνηση της νευρο­γενούς κυστεοουρηθρικής δυσλειτουργίας.(3) Παράλληλα με την νευροχειρουργική παρέμβαση, είναι αναγκαίος ο προσδιορισμός της βαρύτητος του ουρολογικού προβλήματος και ο καθορισμός της αντιμετώπισης του.(4) Το follow up των ασθενών περιλαμβάνει τόσον την νευροχειρουρ­γική, όσον και την ουρολογική εκτίμηση.

Μ3. Η ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΞΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟΣΩΡΙΝΗΣ ΟΣΦΥΪΚΗΣ ΠΑΡΟΧΕΤΕΥΣΗΣ ΕΓΚΕΦΑΛΟΝΩΤΙΑΙΟΥ ΥΓΡΟΥ ΣΤΟΝ ΥΔΡΟΚΕΦΑΛΟ ΚΑΝΟΝΙΚΗΣ ΠΙΕΣΗΣ ΤΟΥ ΕΝΗΛΙΚΑ (ΙΔΙΟΠΑΘΗΣ ΜΗ ΑΠΟΦΡΑΚΤΙΚΟΣ ΥΔΡΟΚΕΦΑΛΟΣ)

Ζευγαρίδης Δ., Νανάσης Κ.

Διεθνές Συμπόσιο: Νεώτερα δεδομένα για την νόσο Alzheimer.

9-10.10.1999,Θεσσαλονίκη.

Σκοπός της εργασίας ήταν η αξιολόγηση της διαγνωστικής αξίας της προσωρινής οσφυϊκής παροχέτευσης του εγκεφαλονωτιαίου υγρού.22 ασθενείς εγχειρίστηκαν στην κλινική μας με βαλβίδα παροχέτευσης για την αντιμετώπιση υδροκεφάλου κανονικής πίεσης του ενήλικα. Οι ασθενείς εξετάστηκαν πριν από την επέμβαση με την μέθοδο συνεχούς ενδοραχιαίας έγχυσης για τη μέτρηση της απορροφητικής ικανότητας του εγκεφαλονωτιαίου υγρού (δοκιμασία Katzman) και με την προσωρινή οσφυϊκή παροχέτευση εγκεφαλονωτιαίου υγρού (120 ml/ημέρα) για τρεις ημέρες. Αξιολόγηση της βάδισης με μηχανική ανάλυση και νευρολογικές και ψυχομετρικές εξετάσεις διεξήχθησαν πριν και μετά την προσωρινή παροχέτευση καθώς επίσης και 6 μήνες μετά την επέμβαση. 20 ασθενείς (90,9%) έδειξαν σημαντική βελτίωση της βάδισης και 12 (54%) των νοητικών ικανοτήτων ύστερα από την προσωρινή οσφυϊκή παροχέτευση του εγκεφαλονωτιαίου υγρού. 19 ασθενείς έδειξαν βελτίωση μετά την εγχείρηση. Μόνο 14 ασθενείς (63,6%) παρουσίασαν μειωμένες τιμές κατά την μέτρηση της απορροφητικής ικανότητας του εγκεφαλονωτιαίου υγρού. Ένας ασθενής παρουσίασε μετεγχειρητικές επιπλοκές (περιτονίτις). Δε σημειώθηκαν επιπλοκές από τη χρησιμοποίηση της προσωρινής οσφυϊκής παροχέτευσης.Η προσωρινή οσφυϊκή παροχέτευση του εγκεφαλονωτιαίου υγρού με τη βοήθεια της ανάλυσης βάδισης και νευροψυχολογικών εξετάσεων αποτελεί μια ασφαλή και αξιόπιστη δοκιμασία για την πρόβλεψη του εγχειρητικού αποτελέσματος στις περιπτώσεις του υδροκέφαλου κανονικής πίεσης. Η μέτρηση της απορροφητικής ικανότητας του εγκεφαλονωτιαίου υγρού με την μέθοδο συνεχούς ενδοραχιαίας έγχυσης δεν έδειξε την ίδια αξιοπιστία.

Μ4. ΕΝΔΟΤΡΗΜΑΤΙΚΟ, ΕΞΩΣΚΛΗΡΙΔΙΟ ΛΙΠΩΜΑ ΩΣ ΑΙΤΙΑ ΟΣΦΥΪΚΗΣ ΡΙΖΙΤΙΔΑΣ. ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟΥ

      Ζευγαρίδης Δ., Ζαραμπούκας Θ., Νανάσης Κ.

      1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Σπονδυλικής Στήλης, 20-23.9.2007, Αθήνα      

Ασθενής 60 ετών προσήλθε λόγω έντονης ισχιαλγίας αριστερά από έτους και διαπιστώθηκε υπαισθησία στο δερματόμιο Ο5 αριστερά και αδυναμία του εκτείνοντας μυός τον μεγάλο δάκτυλο. Ο νευροφυσιολογικός έλεγχος αποκάλυψε προσβολή της Ο5 ρίζας αριστερά. Η μαγνητική τομογραφία δεν έδειξε  σημαντική παθολογία εκτός από μια ασυμμετρία του μηνιγγικού σάκου στό ύψος Ο4/5 αριστερά με στοιχεία λιπώδους ιστού στον εξωσκληρίδιο χώρο. Η συντηρητική αγωγή δεν είχε αποτελέσματα και διενεργήθηκε μικροχειρουργική αποσυμπίεση της Ο5 ρίζας αριστερά και διαπιστώθηκε ένα καλώς περιγεγραμμένο εξωσκληρίδιο λίπωμα, το οποίο πίεζε και παραμόρφωνε την εξερχόμενη Ο5 ρίζα. Πραγματοποιήθηκε ολική εξαίρεση. Μετεγχειρητικά υπήρξε πλήρης ύφεση των συμπτωμάτων, η οποία συνεχίζεται ένα έτος μετά την επέμβαση. Τα αλήθή εξωσκληρίδια λιπώματα θα πρέπει να διαφοροποιηθούν από τα αγγειολιπώματα και από την λιπωμάτωση. Θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη σε περιπτώσεις ασυμμετρίας του μηνιγγικού σάκου με στοιχεία λιπώδους ιστού στην μαγνητική τομογραφία, ειδικά σε περιπτώσεις απουσίας άλλης παθολογίας. Η πλήρης χειρουργική αφαίρεση αποτελεί την θεραπεία εκλογής με εξαιρετικά αποτελέσματα.

Μ5. Intramedullary haemangioblastoma presenting as progressive juvenile  

      scoliosis. Case report.

       Nanasis K., Zevgaridis D.

     1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Σπονδυλικής Στήλης, 20-23.9.2007, Αθήνα    

Intramedullary tumours commonly present with pain, motor, sensory and/or sphincter disturbances. We present a case of intramedullary haemangioblastoma in a young female patient presenting with gradually progressive scoliosis.

This 17-year-old girl developed at the age of 11 a progressive scoliosis. She was treated initially conservatively with bracing. Two years ago, she developed a gait disturbance, which evolved in severe spastic paraparesis. The MRI of the spinal axis revealed an intensely enhancing intramedullary tumour mass at Th5-7 accompanied by a very large syringomyelia over almost the whole length of the spinal cord.

The patient underwent a laminectomy Th4-7 followed by complete resection of the hypervascular tumor mass with the aid of intraoperative neurophysiological monitoring. The histological examination showed a haemangioblastoma. The patient displayed improvement of the preoperative symptoms. Postoperative MRI demonstrated total tumour excision and significant reduction of  the syringomyelia.

Scoliosis can be the first clinical manifestation of intramedullary tumours. They should be included in the differential diagnosis in order to avoid neurologic sequel. An MRI scan should always be considered in the diagnostic work up of juvenile scoliosis.

Μ6. Quality of Perioperative Chemoprophylaxis in Neurosurgery: Preliminary Results of ASPPOC in South Europe

P. Papaioannidou, K. Nanassis, A. Sabo, V. Vlahovic-Palcevski,L. Pejakov, O. Horvat, M. Jakovljevic, P. Selviaridis, G.-M. Benoni, L. Cuzzolin, Z. Tomic, S. Jankovic, G. Velo

5ο Πανελλήνιο Συνέδριο Φαρμακολογίας, 23-24 Μαΐου 2008, Αθήνα